Ung thư bao hoạt dịch nói riêng và ung thư phần mềm nói chung là bệnh có tiên lượng xấu, phương pháp điều trị chính là phẫu thuật, điều trị hóa chất toàn thân. Tuy nhiên nếu quyết tâm và tuân thủ quá trình điều trị, bệnh nhân có thể đạt được kết quả tốt. Dưới đây là một ca lâm sàng đã điều trị thành công tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai.
Bệnh cảnh: Bệnh nhân Vu L., nam, 29 tuổi
Địa chỉ: Thành phố Hải Dương- Tỉnh Hải Dương
Vào viện vì: Tức ngực khó thở.
Bệnh sử: Trước vào viện một tháng, bệnh nhân xuất hiện tức ngực khó thở tăng dần, kèm theo gầy sút suy kiệt, da xanh niêm mạc nhợt. Bệnh nhân được khám ở một bệnh viện tỉnh Hải Dương và được chụp cắt lớp tính phát hiện khối u trung thất giữa xâm lấn nhĩ phải.
Bệnh nhân khó thở nhiều, không nằm được đầu thấp, sau đó được chuyển đến Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai. Tại đây, bệnh nhân được mổ lấy u, đánh giá trong mổ khối u trung thất lớn xâm lấn nhĩ phải màng tim và các mạch máu lớn, được phẫu thuật lấy phần lớn khối u, sau mổ một phần khối u vẫn còn trên đại thể (khối u không lấy hết được).
Sau 7 ngày hậu phẫu, bệnh nhân được rút hết ống dẫn lưu và chuyển sang Trung Tâm Y học hạt nhân và Ung bướu - Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng gầy suy kệt, thiếu máu, đỡ khó thở, vết mổ liền tốt. Bệnh nhân tiếp tục được truyền máu, nuôi dưỡng.
Sau mổ kết quả mô bệnh học là sarcoma bao hoạt dịch.
Hình 1: Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính (CT) lồng ngực có khối u trung thất còn lại sau phẫu thuật xâm lấn nhĩ phải và trung thất, dịch màng phổi phải
Tiền sử:
- Bản thân: khỏe mạnh, không hút thuốc lá và thuốc lào.
- Gia đình : Khỏe mạnh, không ai mắc bệnh ung thư.
Khám khi vào viện:
- Bệnh nhân tỉnh, da xanh, niêm mạc nhợt, hạch ngoại vi không sờ thấy.
- Thể trạng gầy, cao 165cm, nặng 45 kg
- Mạch 85 lần/ phút, huyết áp 120/70mg Hg
- Tim đều không tiếng bệnh lý
- Phổi rì rào phế nang rõ không rale.
- Bệnh nhân đỡ tức ngực, không khó thở
- Bụng mềm gan lách không sờ thấy.
Các xét nghiệm cận lâm sàng:
- Công thức máu hồng cầu 3 T/l Hemoglobin 80g/l (thiếu máu vừa).
- Sinh hóa máu: bình thường. .
- Siêu âm ổ bụng: bình thường
- Giải phẫu bệnh sau mổ: ung thư bao hoạt dịch (synovial sarcoma)
Chẩn đoán xác định: Ung thư bao hoạt dịch trung thất đã phẫu thuật R1(còn tổ chức ung thư sau phẫu thuật)
Điều trị:
Bệnh nhân được điều trị hóa chất phác đồ AIM (Doxorubicin, Ifosfamide, Mesna)
Doxorubicin 20mg/m2 truyền tĩnh mạch ngày 1-3
Ifosfamide 1500mg/m2 truyền tĩnh mạch ngày 1-4
Uromitexan 225mg/m2 truyền trước Ifosfamide 1 giờ
Uromitexan 500mg/m2 truyền sau ifosfamide
Chu kỳ 21 ngày.
Sau điều trị 1 đợt (sau 1 chu kỳ), kèm theo thuốc dự phòng hạ bạch cầu, bệnh nhân dung nạp và đáp ứng tốt, có một số tác dụng phụ như mệt, ăn kém, buồn nôn, rụng tóc.
Hình 2: Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính (CT) lồng ngực sau một chu kỳ điều trị hoá chất
Bệnh nhân tiếp tục được điều trị theo phác đồ AIM thêm 2 chu kỳ. Bệnh nhân vẫn dung nạp tốt, không có hạ bạch cầu, công thức máu và chức năng gan thận trong giới hạn bình thường.
Hình 3: Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính (CT) lồng ngực sau hai chu kỳ điều trị hoá chất
Hình 4: Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính (CT) lồng ngực sau ba chu kỳ điều trị hoá chất: tổn thương đáp ứng hoàn toàn, khối u đã tiêu biến
Hiện tại bệnh nhân vừa kết thúc điều trị đợt 4 các chỉ số huyết học, chức năng gan thận hoàn toàn bình thường.
Thay lời kết
Ung thư bao hoạt dịch nói riêng và ung thư phần mềm nói chung là bệnh có tiên lượng xấu, phương pháp điều trị chính là phẫu thuật, điều trị hóa chất toàn thân.
Bệnh cảnh của bệnh nhân trên đây là một trường hợp bệnh diễn biến nặng, phẫu thuật khó khăn, nhưng đáp ứng tốt với hóa chất, hy vọng bệnh nhân sẽ hoàn thành 6 chu kỳ hóa chất bổ trợ và đạt được đáp ứng lâu dài.
GS.TS. Mai Trọng Khoa, ThS.BS. Nguyễn Thế Thu, PGS.TS. Phạm Cẩm Phương - Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai
