“Việt Nam có tới 25 % dân số cần sử dụng ngay các dịch vụ công tác xã hội. Nhu cầu về lâu dài còn lớn hơn nhiều. Vì vậy, chúng ta cần tính tới việc xây dựng bộ luật về lĩnh vực công tác xã hội”.
Ông Hà Đình Bốn, Vụ trưởng Vụ pháp chế (Bộ LĐ-TB&XH) trao đổi với báo giới bên lề hội thảo đề xuất chủ trương xây dựng Luật công tác xã hội (CTXH). Chương trình do Bộ LĐ-TB&XH và Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (Unicef) thực hiện sáng 15/11 tại Hà Nội.
Ông cho rằng thời điểm này là lúc thích hợp để tính tới việc xây dựng Bộ luật về công tác xã hội. Vậy, lý do của đề xuất này là gì?
- Nhu cầu về dịch vụ CTXH đã có từ rất lâu ở Việt Nam. Đặc biệt những năm gần đây, Bộ LĐ-TB&XH thống kê có khoảng 25% dân số có nhu cầu ngay về dịch vụ CTXH.
Cụ thể, các đối tượng cần sự trợ giúp của nhân viên CTXH như gồm 7,5 triệu người cao tuổi; 5,4 triệu người khuyết tật; 1,4 triệu trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khoảng 12% hộ gia đình nghèo, hơn 180.000 người bị nhiễm HIV được phát hiện…
Ông Hà Đình Bốn, Vụ trưởng Vụ pháp chế (Bộ LĐ-TB&XH)
Hoạt động CTXH không chỉ cần cho đối tượng yếu thế. Trong cuộc sống hiện nay, nhiều người dân ai đều có nhu cầu cần tới dịch vụ này.
Tại Việt Nam, việc hình thành luật công tác xã hội đã tới thời điểm chưa? Tôi cho rằng luật pháp phải phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội của từng quốc gia, đất nước. Các nước phát triển đã có.
Tới thời điểm này, chúng ta nhận thấy cần thiết phải có luật công tác xã hội, nhằm đáp ứng nhu cầu thực tế và xu thế hòa nhập, hội nhập khu vực và quốc tế.
Thực trạng hệ thống văn bản pháp luật liên quan tới lĩnh vực công tác xã hội ở Việt Nam hiện nay ra sao, thưa ông?
Vụ Pháp chế đã chủ trì một cuộc rà soát hệ thống pháp luật từ năm 1945 đến nay. Kết quả cho thấy, trong hệ thống pháp luật VN hiện nay chưa có một đạo luật riêng biệt, rành mạch quy định về hoạt động này.
Hy hữu, các quy định nếu có chỉ nằm rải rác ở các luật về lĩnh vực trẻ em, hôn nhân và gia đình, không mang tính tác động trực tiếp. Các quy định này chủ yếu có tính bổ trợ và suy diễn để áp dụng trong lĩnh vực công tác xã hội.
Xét về góc độ pháp lý, quy định rõ ràng nhất về nghề CTXH mới ở cấp thông tư của Bộ LĐ-TB&XH, Bộ Nội vụ cũng mới quy định chức danh nghề nghiệp, vị trí việc làm của nhân viên CTXH.
Còn văn bản pháp lý cao nhất hiện nay vẫn là quyết định của Thủ tướng phê duyệt Đề án phát triển nghề CTXH được ban hành năm 2010. Nhưng chỉ là quyết định cá biệt, còn cần tổ chức để triển khai.
“Đã đến lúc, một số quan hệ xã hội trong lĩnh vực công tác xã hội cần được nâng lên và điều chỉnh bằng pháp luật để định hướng xã hội, để có tiêu chí và những người hành nghề đó có vị trí xứng đáng trong xã hội” - ông Hà Đình Bốn nói.
Theo ông, một lộ trình xây dựng luật công tác xã hội ra sao là phù hợp trong điều kiện hiện nay?
Việc xây dựng cần phải tính tới công tác đánh giá những tác động và chính sách. Mới đây, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH đã ký thành lập một nhóm nghiên cứu về đề án xây dựng luật CTXH do một Thứ trưởng phụ trách.
Bộ LĐ-TB&XH đặt quyết tâm năm 2017 hoàn thiện đầy đủ hồ sơ về dự án luật CTXH và đánh giá những thuận lợi, khó khăn.
Đến tháng 4/2017, Bộ sẽ gửi tới Bộ Tư pháp để đăng ký đưa vào chương trình. Sau đó sẽ gửi Chính phủ duyệt và các Bộ, ngành khác cũng phải đồng ý. Tuy nhiên mấu chốt nhất là được sự đồng thuận của nhân dân, phù hợp với thực tiễn xã hội thấy cần thiết phải có luật.
Qua khảo sát ở hệ thống các trung tâm bảo trợ xã hội, tôi cho rằng một số nguồn lực đã có sẵn, giờ chỉ cần thêm quy định luật điều chỉnh.
Hướng xây dựng luật CTXH thế nào?
“Phải xác định rõ phạm vi điều chỉnh của Luật CTXH để không trùng sang luật khác. Cụ thể, xác định chủ thể người thực hành nghề CTXH là ai, làm gì, làm cho ai? Đồng thời, chúng ta quy định vị trí, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của nhân viên CTXH, nguyên tắc nghề nghiệp. Sau đó phải quy định cơ quan quản lý, ai cấp chứng chỉ, ai đào tạo nhân viên CTXH, quy định đạo đức nghề nghiệp?...” - ông Hà Đình Bốn nói.
Xin cảm ơn ông
Nguồn Dantri.com.vn