Ăn phải cua độc, một ngư dân bị ngừng tim nguy kịch

Mẫu cua tương tự loại cua bệnh nhân đã ăn được người nhà mang tới Trung tâm Chống độc

Khi nhập viện, bệnh nhân trong tình trạng hôn mê, liệt hoàn toàn, dùng thuốc vận mạch, bóp bóng và đặt nội khí quản. Bệnh nhân được chẩn đoán sơ bộ là ngộ độc cua độc, có hình dạng giống cua mặt quỷ. Hiện bệnh nhân được điều trị hồi sức, thở máy, vận mạch, hạ thân nhiệt chỉ huy để bảo vệ não. Tình trạng ngộ độc của bệnh nhân rất nặng, cần được theo dõi chặt chẽ và điều trị tích cực. Hiện tiên lượng của bệnh nhân rất dè dặt, chưa thể nói trước điều gì.

Mặc dù không thể xác định chính xác loài cua độc bệnh nhân đã ăn do không còn thức ăn thừa, các bác sỹ vẫn hướng dẫn gia đình mang các con cua tương tự được đánh bắt cùng khu vực tới bệnh viện để giúp xác định nguyên nhân. 02 mẫu cua này đã được gửi tới Viện Hải dương học thuộc Viện Hàn lâm và Khoa học công nghệ Việt Nam (tại Nha Trang). Kết quả nhận dạng cho thấy đây là loài cua Quạt (tên khoa học là Demania reynaudii, thuộc họ Xanthidae, tức là họ cua rạn). Loài cua này cùng họ và có hình dáng rất giống với cua mặt quỷ. Phân tích độc chất trên thịt cua cho thấy có độc tố tetrodotoxin, với hàm lượng độc tố quy ra nếu một người trưởng thành ăn 02 con cua trọng lượng 50-60g/con có thể tử vong. Đây là một phát hiện mới có ý nghĩa khoa học.

Hiện bệnh nhân vẫn trong tình trạng hôn mê, tiên lượng dè dặt

Cũng theo BS. Nguyên, ở Việt Nam còn có ít nhất 3 loại cua biển độc khác được biết tới là Cua mặt quỷ (ten khoa học là Zosimus aeneus); Cua hạt (Platypodia granulosa) và Cua Phờ lo ri đa (Atergastis floridus), được phân bố ở các vùng biển của miền Trung, Nha Trang và một số vùng khác. Trong phần thịt và trứng của cua có chứa một vài loại độc tố khác nhau. Đáng chú ý là độc tố tetrodotoxin, gonyautoxin và saxitoxin. Đặc điểm của các độc tố này là bền vững với nhiệt, tức là vẫn giữ nguyên sau khi nấu chín. Đây là độc tố cực mạnh với hệ thần kinh, chỉ cần 0,5mg đã có thể gây tử vong cho người lớn. Khi xâm nhập vào cơ thể, độc tố này gây liệt cơ, ban đầu có biểu hiện tê bì môi lưỡi chân tay, sau đó là liệt tất cả các cơ, đồng tử giãn, có thể co giật, tụt huyết áp, loạn nhịp tim. Phần lớn những trường hợp tử vong là suy hô hấp do liệt cơ.

Diễn biến ngộ độc các loài cua độc rất nhanh, có thể xuất hiện sau ăn trong vòng vài tiếng trở lại. Nhiều trường hợp bệnh nhân ăn ngoài biển, trên tàu, trên đảo, bị ngộ độc và khi đưa vào bờ thì không kịp cứu chữa, đã có trường hợp bị tử vong trên đường tới viện.

Loại cua độc này được người dân địa phương gọi là "còng chữ thập", có chứa độc tố gây ngộ độc rất mạnh nên người dân tuyệt đối không nên ăn

Đáng chú ý, cũng giống như cá nóc, những loại cua này không biết trước độc tố đến mức độ nào, có người đã từng ăn có thể không sao. Gia đình bệnh nhân Ch. kể trước đây đã từng ăn loài cua này một vài lần nhưng không sao, đến lần này thì bị ngộ độc. Tuy nhiên, để phòng tránh nguy cơ ngộ độc, người dân tuyệt đối không nên ăn các loại cua này. Chỉ nên ăn các loại hải sản, cua, mực, tôm, ghẹ… quen thuộc. Những loại cua lạ, kỳ dị, hình hài khác thường thì không nên ăn.

Những người dân đi biển nên dự trữ mang theo than hoạt để trong trường hợp nghi ngờ ngộ độc có thể gây nôn và uống ngay tại chỗ để giải độc. Trên tàu, thuyền đi biển cũng nên trang bị các phương tiện cấp cứu ban đầu. Các ngư dân cũng cần được tập huấn các kiến thức sơ cứu ban đầu để có thể sơ cứu tại chỗ cho bệnh nhân trước khi đưa đến cơ sở y tế gần nhất.

Mai Thanh