Thực hiện Đề án 1816 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc “cử cán bộ chuyên môn luân phiên từ bệnh viện tuyến trên về hỗ trợ cho các bệnh viện tuyến dưới nhằm nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh”, và căn cứ vào nhu cầu của tuyến dưới, tính đến ngày 31/12, Bệnh viện Bạch Mai đã phối hợp với Sở Y tế các tỉnh Yên Bái, Hà Nam, Hưng Yên cử 35 cán bộ luân phiên của 17 chuyên ngành về 6 bệnh viện: Bệnh viện đa khoa tỉnh Yên Bái, Bệnh viện Tâm thần Yên Bái, Bệnh viện đa khoa khu vực Nghĩa Lộ - Yên Bái, Bệnh viện đa khoa tỉnh Hà Nam, Bệnh viện đa khoa tỉnh Hưng Yên và Bệnh viện đa khoa khu vực Phố Nối – Hưng Yên.
Trên nguyên tắc khảo sát nhu cầu chuyên môn kỹ thuật “cần” của y tế cơ sở và thực tế “có” của Bệnh viện Bạch Mai nhằm phát huy tối đa hiệu quả của đề án, Trung tâm Đào tạo - Chỉ đạo tuyến - Bệnh viện Bạch Mai đã xác định những lĩnh vực kỹ thuật mà bệnh viện cần chuyển giao cử cán bộ có trình độ chuyên môn giỏi có khả năng chuyển giao kỹ thuật và điều trị, giải quyết chuyên môn độc lập, nhằm hướng tới mục tiêu thực hiện Đề án 1816 một cách hiệu quả, thiết thực, tránh hình thức, …
Đối với các cán bộ luân phiên, lãnh đạo Bệnh viện Bạch Mai đặt ra yêu cầu bên cạnh việc hỗ trợ tuyến dưới trong công tác khám chữa bệnh, một nhiệm vụ quan trọng của các cán bộ là phải xây dựng nội dung, chương trình, tổ chức các buổi tập huấn chuyên đề nâng cao kiến thức và các quy trình kỹ thuật chuyên môn, tư vấn cho bệnh viện tuyến dưới có kế hoạch đào tạo cán bộ chuyên khoa. Trên cơ sở đó, từng bước tiến hành đào tạo các cán bộ có nghiệp vụ chuyên khoa sâu thuộc các lĩnh vực (Hô hấp, Tim mạch, Thận tiết niệu, Dị ứng MDLS, Thần kinh, Nội, Tiêu hoá…) theo hình thức đào tạo “máy cái”, “cầm tay chỉ việc”, chuyển giao kỹ thuật y học tiên tiến, trong mô hình khoa Nội tổng hợp của các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh hiện nay, làm nền móng cho việc thành lập các đơn vị chuyên khoa sâu.
Không chỉ dừng lại ở việc cử các bác sỹ, điều dưỡng luân phiên trợ giúp tuyến dưới trong lĩnh vực lâm sàng và cận lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai còn mở rộng mô hình luân phiên bằng hình thức cử các cán bộ tăng cường trong lĩnh vực sửa chữa, bảo dưỡng máy móc trang thiết bị y tế, quản lý bệnh viện. Điển hình tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Yên Bái, kỹ sư của Phòng Vật tư – BVBM đã giúp sửa chữa, khôi phục 75 loại thiết bị y tế nhằm nâng cao giá trị sử dụng, hướng dẫn quy trình bảo quản và sử dụng hiệu quả các thiết bị y tế hiện có, tránh lãng phí cho cơ sở nói riêng cũng như ngành y tế nói chung.
Qua gần 5 tháng triển khai Đề án 1816, theo báo cáo sơ bộ tại các bệnh viện tuyến dưới, cán bộ về luân phiên đã tổ chức đào tạo chuyên môn cho gần 2000 lượt cán bộ y tế tại các bệnh viện tuyến tỉnh và các cơ sở y tế tuyến huyện. Tình trạng người bệnh phải chuyển tuyến trên đã giảm đi khoảng 30%. Nhiều bệnh nhân lẽ ra phải chuyển tuyến, nhưng nhờ có các cán bộ luân phiên giữ lại và điều trị thành công ngay trong điều kiện hiện có tại cơ sở. Số lượt bệnh nhân được cán bộ luân phiên khám và điều trị là 1871 lượt. Thành công bước đầu trong công tác thực hiện Đề án 1816 đã đem lại sự tin tưởng cho người dân địa phương về năng lực chuyên môn cũng như khả năng đáp ứng về kỹ thuật của y tế địa phương. Đặc biệt, tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Yên Bái, trong 3 tháng đã có 39 trường hợp bệnh nhân nặng được cán bộ luân phiên xử trí thành công, cứu sống người bệnh. Đặc biệt trong trường hợp khẩn cấp có những bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo vượt quá khả năng chuyên môn của tuyến dưới, bệnh nhân có thể tử vong trên đường chuyển về tuyến trên, Bệnh viện Bạch Mai đã cử cán bộ chuyên môn giỏi, có trình độ tay nghề cao và mang theo trang thiết bị và các phương tiện y tế để cứu sống kịp thời người bệnh.
Thực tiễn qua 2 đợt cử cán bộ luân phiên về cơ sở, Bệnh viện Bạch Mai xin đề xuất một số ý kiến để phù hợp với tình hình thực tế của bệnh viện và cơ sở. Thời gian luân phiên 3 tháng/một lĩnh vực có thể chuyển giao những kỹ thuật tương đối đơn giản. Để phát huy tối đa các uy thế của cán bộ đi tăng cường thời gian cố định là 3 tháng nhưng nên mềm dẻo cử 2 cán bộ luân phiên tiếp sức như vậy sẽ tạo cho họ phát huy tốt nhất sở trường của mình và tại các tuyến trung ương các bác sỹ tăng cường có thể tiếp tục học tập nâng cao về chuyên môn cũng như các hoạt động khác tại bệnh viện trung ương và thực hiện các kỹ thuật chuyên sâu. Các lĩnh vực hỗ trợ chuyên môn của từng bệnh viện có thể phát huy tối đa cho một tỉnh nhưng tránh chồng tréo, chuyển giao tăng cường đến đâu phát huy hiệu quả tối đa đến đó và sau khi chuyển giao kỹ thuật thì cơ sở tuyến dưới có thể tự thực hiện được để đảm bảo tính bền vững của dự án. Bộ Y tế tạo điều kiện để tuyến dưới có đủ các thiết bị thiết yếu nhằm giúp các thầy thuốc có điều kiện thực hành tại cơ sở. Song song với công tác đào tạo nâng cao năng lực của tuyến dưới, công tác truyền thông cũng cần phải đồng hành để tuyên truyền sâu rộng cho quần chúng nhân dân địa phương biết về hoạt động của các cán bộ luân phiên cũng như năng lực của y tế cơ sở được nâng cao, xây dựng lòng tin của nhân dân địa phương đối với y tế tuyến địa phương, họ sẽ không vượt tuyến lên tuyến trên, từ đó, góp phần thực hiện chủ trương giảm tải tuyến trên của Bộ Y tế.
Phát huy những thành quả bước đầu của năm 2008, sang năm 2009, Bệnh viện Bạch Mai là một bệnh viện đa khoa hoàn chỉnh hạnng đặc biệt, là bệnh viện đầu ngành của nhiều lĩnh vực với truyền thống của mình, trong công tác đào tạo và chỉ đạo tuyến, bệnh viện dự kiến sẽ cử 100 lượt cán bộ của 31 lĩnh vực về hỗ trợ 18 bệnh viện của 11 tỉnh: Yên Bái, Hà Nam, Hưng Yên, Lào Cai, Hà Giang, Điện Biên, Lai Châu, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Hòa Bình, Nam Định… nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho nhân dân ở các miền núi, vùng sâu, vùng xa, góp phần đảm bảo công bằng trong khám chữa bệnh và giảm tải cho tuyế tuyến trung ương.
PGS.TS. Trần Thúy Hạnh
Q. Giám đốc BVBM