Dùng đơn thuốc cũ mà không đi khám lại theo hẹn của bác sĩ - thói quen của nhiều bệnh nhân đã khiến bệnh thêm trầm trọng, thậm chí gây nguy hiểm đến tính mạng.
Ước tính cứ 10 người bệnh thì có khoảng 3 - 4 người dùng đơn thuốc cũ
Mười năm trước, anh N.V.L ở tỉnh Hải Dương – được chẩn đoán mắc bệnh gout. Sau một vài lần đi khám bệnh anh không tái khám nữa mà cứ thế sử dụng đơn thuốc cũ. Không những thế, mỗi lần bị lên cơn gout cấp anh lại tự ra hiệu thuốc mua Methylprednisolone 16mg, Diclophelac…về uống cho bệnh nhanh khỏi. Gần đây, anh nhận thấy, cứ mỗi khi ngừng thuốc là cơn đau khớp lại ập đến. Vì vậy, anh đã lên Bệnh viện Bạch Mai để khám lại. Qua thăm khám lâm sàng, bác sĩ Lại Thùy Dương – Khoa khám bệnh – chẩn đoán: anh có biểu hiện suy tuyến thượng thận do tự ý sử dụng corticoid trong thời gian dài với các biểu hiện tích mỡ ở vùng mặt, vùng bụng, chân tay teo nhỏ, da mỏng dễ bị xuất huyết. Đồng thời, bệnh nhân có nguy cơ cao bị tăng huyết áp và tiểu đường.
Không riêng trường hợp của anh N.V.L, tình trạng người bệnh ngại đi khám, dùng lại đơn thuốc cũ khá thường gặp tại BV Bạch Mai. “Mặc dù chưa có nghiên cứu đầy đủ về vấn đề này song qua thực tế chúng tôi nhận thấy cứ 10 bệnh nhân thì khoảng 3 - 4 bệnh nhân tự ý mua thuốc theo đơn cũ mà không đi tái khám.” - BS Lại Thùy Dương - Khoa Khám bệnh - BV Bạch Mai cho biết.
Mới đây, BV Bạch Mai tiếp nhận một bệnh nhân đến khám trong tình trạng tăng huyết áp, ban đỏ cánh bướm mặt, thiếu máu nặng, chức năng thận suy giảm nghiêm trọng. Có tiền sử mắc bệnh lupus ban đỏ hệ thống, tuy nhiên bệnh nhân không đi tái khám và dùng lại đơn thuốc cũ. Bác sĩ phải lập tức chỉ định truyền máu và lọc máu cấp cứu người bệnh.
Tuyệt đối không tái sử dụng đơn thuốc
Theo BS Lại Thùy Dương, mỗi đơn thuốc do bác sĩ kê thường chỉ có giá trị một lần khám và chỉ được sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định là bởi mỗi một bệnh lý cần thời gian theo dõi khác nhau. Ví dụ các bệnh lý cấp tính như viêm tai mũi họng chỉ cần dùng thuốc và theo dõi trong vòng 5-7 ngày là có thể ổn định. Tuy nhiên, ở thời điểm khác mức độ bệnh đã khác, thể trạng của người bệnh cũng khác, vì thế bắt buộc phải đến cơ sở y tế khám để bác sĩ cho đơn thuốc mới.
Tái sử dụng đơn thuốc, người bệnh có nguy cơ gặp tác dụng phụ của thuốc hoặc bệnh trầm trọng hơn
Với các bệnh lý mạn tính thì cần theo dõi lâu dài, thầy thuốc có thể cho đơn thuốc dùng trong cả tháng (theo quy định mới của Bộ Y tế có thể kê đơn tới 3 tháng). Tuy nhiên, sau khi dùng hết thuốc, người bệnh cần mang theo đơn cũ khi tái khám để bác sĩ đánh giá lại mức độ đáp ứng thuốc và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Nếu bệnh ổn định hoặc tiến triển tốt hơn, bác sĩ sẽ cho dùng thuốc cũ, liều cũ hoặc giảm liều. Trong trường hợp bệnh tiến tiển nặng hơn hoặc mắc thêm bệnh mới, bác sĩ sẽ phải điều chỉnh các thuốc điều trị cũng như liều lượng thuốc.
Mặt khác, theo phác đồ điều trị của Bộ Y tế, mỗi loại thuốc chỉ được dùng trong một thời gian nhất định, không được dùng kéo dài.
Cùng với thói quen tái sử dụng đơn thuốc, nhiều người còn mượn đơn thuốc của người khác do thấy bệnh cũng có biểu hiện tương tự. Việc tự ý sử dụng thuốc sẽ dẫn tới nhiều hậu quả như người bệnh tốn tiền mua thuốc mà bệnh không khỏi. Nghiêm trọng hơn, bệnh nhân có thể gặp các tác dụng phụ do thuốc gây ra, thậm chí có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Qua thực tế tại bệnh viện, BS Lại Thùy Dương đã gặp nhiều trường hợp bị suy tuyến thượng thận do lạm dụng corticoid hoặc nặng hơn là dị ứng thuốc như hội chứng Stevens-Johnson, Hội chứng Lyell …
Bác sĩ Lại Thùy Dương khuyến cáo: Người bệnh tuyệt đối không dùng lại đơn thuốc cũ, không dùng đơn thuốc của người khác hay cho người khác mượn đơn thuốc của mình, cũng như không tự ý thêm hay bớt thuốc trong đơn. Khi bị bệnh nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ có chuyên môn khám và có chỉ định điều trị cụ thể, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.
Theo VOV2
