Hội chẩn chớp nhoáng và những quyết sách chỉ trong tích tắc. Ép tim 30 phút, shock điện 14-15 lần, mọi cố gắng của các bác sĩ gần như đi vào ngõ cụt, người bệnh chỉ còn 0,01% hy vọng. Gia đình đánh giá “chồng tôi chết tại chỗ rồi”. Vậy nhưng bằng sự nỗ lực cao nhất, quyết tâm không buông tay của các bác sĩ Bệnh viện Gang thép Thái Nguyên và Bệnh viện Bạch Mai, ông Nguyễn Trường Lưu đã trở lại cuộc sống một cách ngoạn mục.
15 lần shock điện để hồi sinh trái tim ngừng đập
Hồi tưởng lại 20 ngày trước, ông Lưu chia sẻ: lúc vào đến viện Gang thép Thái Nguyên tôi không biết gì và đến giờ cũng không nhớ gì. Bà Thùy, vợ ông Lưu (người đưa ông Lưu đến viện) chia sẻ: Chồng tôi chết tại chỗ rồi. May nhờ các bác sĩ hết lòng cứu chữa nên chồng tôi mới sống được như ngày hôm nay.
Trở lại thời điểm chiều ngày 19/6/2020, theo hồ sơ bệnh án, ông Nguyễn Trường Lưu có đi xe máy từ Hà Nội về Thái Nguyên. Về đến nhà, ông Lưu xuất hiện đau ngực, vã mồ hôi, cơn kéo dài hơn 1 giờ đồng hồ. Gia đình đã đưa ông Lưu đến Bệnh viện Gang thép Thái Nguyên. Vừa đến phòng cấp cứu, ông Lưu đột ngột xuất hiện tím tái, ngừng tuần hoàn. Ngay lập tức, các các bác sĩ trực tại Khoa Cấp cứu, Viện Gang thép Thái Nguyên tiến hành hồi sức tim phổi, hỗ trợ hô hấp. Bệnh nhân Lưu được tiêm Adrenalin và ép tim liên tục trong gần 30 phút nhưng vẫn không có mạch. Trưởng tua trực, Bs. Nguyễn Tá Tâm lập tức gọi điện xin tham vấn chuyên môn của các chuyên gia Viện Tim mạch, Bệnh viện Bạch Mai. Cuộc trao đổi nhanh giữa tua trực và bác sĩ Viện Tim mạch tiên lượng: có khả năng, bệnh nhân Lưu bị ngừng tuần hoàn do Nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp. Các chiến thuật xử trí cấp cứu được vạch ra trong chớp nhoáng. Bệnh nhân được tiếp tục vừa ép tim vừa sử dụng thuốc tiêu huyết khối. 5 phút sau, dấu hiệu sinh tồn lác đác xuất hiện, BN bắt đầu có mạch trở lại.
Niềm vui ngắn chẳng tày gang, ngay sau đó, nhịp tim của ông Lưu có sự rối loạn nặng, xuất hiện các cơn rung thất, nhanh thất liên tục. Lại điện chẩn, khoảng cách địa lý hơn 100 km không làm nhụt chí của kíp Cấp cứu BV Gang thép Thái Nguyên và các bác sĩ Viện Tim mạch Bạch Mai. Shock điện, shock điện và shock điện... Theo quy định, sau 4-5 lần shock điện và 30 phút ép tim mà không có dấu hiệu sinh tồn thì công cuộc hồi sức đó coi như không đạt kết quả và có thể dừng. Nhưng với quyết tâm còn nước còn tát, các biện pháp về hồi sức tích cực vẫn được tiến hành thông qua hotline chuyên môn giữa Thái Nguyên – Bạch Mai. 10 lần... 12 lần... 14 lần và đến phát shock điện thứ 15, những nỗ lực cấp cứu được đền đáp, rối loạn nhịp thất nguy hiểm đã qua, bệnh nhân tạm ổn định.
Tuy nhiên, huyết áp của người bệnh vẫn ở chỉ số thấp (80/50 mmHg), điện tâm đồ rung nhĩ, ST chênh lên ở D2, D3, Avf. Ông Lưu được chẩn đoán: NMCT sau dưới cấp biến chứng ngừng tuần hoàn. Để có quyết sách điều trị sát nhất với quyết tâm đưa người bệnh thoát khỏi lưỡi hái tử thần, các bác sĩ Viện Tim mạch Bạch Mai phối hợp mời thêm các bác sĩ Khoa Cấp cứu A9 để hội chẩn liên viện. Qua trao đổi, các bác sĩ Bạch Mai nhận định đây là 1 trường hợp rất nặng, bệnh nhân tuy đã có huyết động nhưng cần được hồi sức tích cực , can thiệp chụp động mạch vành cấp cứu. Vì vậy, Sau khi thống nhất với phương án trên BSCKII. Nguyễn Hữu Trung – Giám đốc Bệnh viên Gang thép Thái Nguyên và BS. Nguyễn Tá Tâm cùng cộng sự quyết định chuyển tuyến bệnh nhân Nguyễn Trường Lưu lên Bệnh viện Bạch Mai.
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
Tại đầu cầu Bệnh viện Bạch Mai, hệ thống tiếp nhận bệnh nhân nguy kịch được bấm nút. Mọi kịch bản đã sẵn sàng. Cấp cứu A9 chuẩn bị sẵn hạ thân nhiệt chỉ huy để ứng phó với việc bệnh nhân đã ngừng tim 30 phút, cần một hệ thống để tái duy trì chỉ số hoạt động của não bộ. ECMO sẵn sàng để ứng phó với tình trạng huyết động. Tại Viện Tim mạch, bóng đối xung động mạch cũng sẵn sàng nhằm hỗ trợ huyết động trong khi can thiệp
Xe cứu thương trờ đến cổng A9, bệnh nhân lập được tiếp các bác sĩ Khoa Cấp cứu A9 và Viện Tim mạch tiếp nhận để đánh giá các chỉ số sinh tồn. Dù đã trải qua gần 1 giờ ngừng tuần hoàn nhưng tri giác của bệnh nhân lưu khá tốt: có phản xạ với kích thích đau, có huyết áp (100/60 mmHg nhưng chỉ duy trì được bằng noradrenalin – thuốc vận mạch liều cao), nhịp tim rối loạn nặng; Tuy nhiên kết quả chụp động mạch thì vẫn hẹp 99% động mạch vành phải. Nếu không được đặt stent thì bệnh nhân sẽ phải đối mặt với 2 nguy cơ: thiếu máu và bệnh nhân sẽ tử vong.
PGS.TS. Phạm Mạnh Hùng, Viện trưởng Viện Tim mạch và PGS.TS. Tạ Mạnh Cường, Phó viện trưởng Viện Tim mạch đều thống nhất chỉ định: Bệnh nhân cần được can thiệp càng sớm càng tốt. Bệnh nhân Lưu được ổn định hô hấp, huyết động rồi nhanh chóng chuyển từ Khoa Cấu cứu A9 sang Phòng Can thiệp, Viện Tim mạch. Kíp can thiệp trực tiếp do PGS. Phạm Mạnh Hùng chỉ huy với sự tham gia của Bs. Hoàng Việt Anh, Bs Bùi Nguyên Tùng. Kết quả chụp động mạch vành qua da cho thấy, bệnh nhân tổn thương nặng 3 thân động mạch vành, với hẹp 99% RCA ưu năng, CTO Lcx, hẹp 80% LAD. Đánh giá tổn thương ở RCA là vị trí thủ phạm gây nhồi máu cơ tim. Các bác sĩ đã tiến hành can thiệp đặt 1 stent. Mọi thao tác được diễn ra chính xác, cẩn trọng và có những thành công bước đầu.
Tuy nhiên, do bị ngừng tuần hoàn quá lâu dẫn đến việc bệnh nhân xuất hiện tình trạng toan chuyển hóa, suy thận tiến triển nhanh. Sau cuộc hội chẩn với chuyên gia hồi sức tích cực, bệnh nhân lại được chuyển tiếp lên Khoa Hồi sức tích cực. Bảy ngày tại Hồi sức tích cực là từng giây cân não, cần mẫn từng giờ để theo dõi từng chỉ số, cân lên đặt xuống từng mmg thuốc, dịch truyền để duy trì được hô hấp, đảm bảo huyết động, lọc máu CVVH. Sau 7 ngày tích cực điều trị, các chỉ số về dần ngưỡng cơ bản, bệnh nhân Lưu được rút ống nội khí quản và không cần lọc máu. Các bác sĩ hồi sức quyết định chuyển người bệnh về Phòng Q3B để tiếp tục điều trị,kiểm soát bệnh lý THA, mạch vành...
Để có được bước trở lại ngoạn mục từ lưỡi hái tử thần này, đầu tiên phải kể đến những nỗ lực không buông tay của kíp cấp cứu Bệnh viện gang thép Thái Nguyên, sự tư vấn chuyên môn đúng đắn, kịp thời qua hội chẩn từ xa của các bác sĩ Viện Tim mạch để có quyết sách sử dụng kỹ thuật tiêu sợi huyết đúng thời điểm cấp cứu. Tiếp đó là sự phối hợp chuyên môn hài hòa và trí tuệ tập thể của các chuyên gia đầu ngành được quy tụ tại mảnh đất địa linh nhân kiệt Bạch Mai, từ hồi sức ban đầu tạo điều kiện thuận lợi cho việc can thiệp và đặt stent động mạch vành thành công đến điều trị, chăm sóc tích cực một cách tỉ mỉ sau thủ thuật. Đó là điều kỳ diệu của y học và điều kỳ diệu của con người./.
Bài Đỗ Hằng. Hình ảnh: Thế Anh
