Mặc dù có các nỗ lực không ngừng của các cơ quan chức năng và cộng đồng, các loại ma túy mới đang không ngừng đa dạng và ngày càng phức tạp hơn. Người dùng không còn dừng ở cảm giác “phê” hay ảo giác mà còn có biểu hiện co giật, hôn mê, rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim và dễ dàng tử vong.
Hình ảnh bệnh nhân nằm tại Trung tâm Chống độc, bệnh viện Bạch Mai
Ths.BS. Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: “Trước đây các ca nhập viện vì ma tuý đá chủ yếu có dấu hiệu loạn thần, ảo giác, kích thích và qua điều trị rất hiếm có tử vong”. Nhưng chỉ trong những ngày cuối cùng của năm 2017 tới nay, Trung tâm đã tiếp nhận các bệnh nhân bệnh nhân bị ngộ độc nặng sau dùng methamphetamin (thường gọi là ma túy “đá”) với biểu hiện chính là hôn mê, co giật, suy tim cấp, tụt huyết áp,…. Đặc biệt đã có 2 bệnh nhân tử vong sau dùng loại ma túy này. Đồng thời, cuối tháng 12 vừa qua, Trung tâm cũng đã phối hợp chẩn đoán với các đồng nghiệp ở một bệnh viện tại thành phố Hồ Chí Minh về trường hợp 2 thanh niên rơi vào tình trạng tim ngừng đập (chết lâm sàng) trước khi đến viện do ngộ độc loại ma túy này.
ThS. BS. Nguyễn Trung Nguyên - Phụ trách Trung tâm chống độc, bệnh viện Bạch Mai
Hiện tại, Trung tâm Chống độc đang điều trị hai bệnh nhân đang bị ngộ độc ma túy “đá”. Ca thứ nhất là trường hợp bệnh nhân nam 42 tuổi được chuyển đến từ Hải Dương: có tiền sử dùng ma túy đá 4 năm. Theo lời kể của gia đình, tối ngày 05/01, bệnh nhân đi chơi về và đóng kín cửa phòng. Sáng ngày 6/1, gia đình gọi nhiều lần không thấy trả lời, phá khóa vào phòng thì thấy con đang lên cơn vật vã, môi tím tái, co giật. Gia đình vội đưa nam thanh niên này đến bệnh viện tỉnh cấp cứu, bệnh nhân đã ngừng tim trước khi đến viện. Sau khi được cấp cứu, tim đập trở lại, các bác sĩ ở bệnh viện tỉnh đã chuyển bệnh nhân đến Trung tâm Chống độc để tiếp tục điều trị trong tình trạng hôn mê, sốc tim, rối loạn nhịp tim, suy thận, rối loạn đông máu. Đặc biệt bệnh nhân được phát hiện bị nhồi máu cơ tim cấp với ít nhất 2 vị trí động mạch vành bị tắc hoàn toàn, 1 vị trí hẹp 90% và các bác sĩ tim mạch đã phải “thông” các vị trí tắc và hẹp của tim. Đồng thời bệnh nhân bị rối loạn nhịp tim nặng phải đặt máy tạo nhịp tim. Bệnh nhân cũng bị suy tim cấp nặng phải dùng thuốc trợ tim mạch liên tục. Bên cạnh đó, bệnh nhân vẫn còn suy thận, hôn mê và nguy cơ có tổn thương não, tiên lượng vẫn rất nặng.
Ca thứ hai là bệnh nhân nữ mới 16 tuổi được chuyển đến Trung tâm chống độc tối 04/01 từ Hòa Bình cũng trong tình trạng kích thích, co giật, hôn mê sâu do dùng ma tuý đá. Bố bệnh nhân tâm sự: Gia đình không hề biết về việc con sử dụng ma túy đá vì con mới 16. Tháng 5/2017, từ Kiên Giang, con đi ra Hòa Bình kiếm việc và nói với gia đình là đi bán mỹ phẩm. Bỗng nhiên, ngày 06/01 gia đình nhận được tin con phải nằm viện, bố cháu đã phải bắt xe đi 3 ngày mới ra tới Bệnh viện Bạch Mai, đến nơi thì thấy con gái đã bất tỉnh 3 ngày đêm… Nước mắt rớm trên khóe mắt người đàn ông khắc khổ. Người cha ân hận vì sai lầm nhất trong cuộc đời là cho con đi làm xa không quản lý con chặt. Sau nhiều ngày điều trị, hiện tại nữ bệnh nhân này đã qua cơn nguy kịch, sức khỏe đã tiến triển lên nhiều.
Theo Ths.BS. Nguyễn Trung Nguyên, đây là những trường hợp điển hình của ngộ độc cấp tính ma tuý dạng kích thích. Nhóm ma túy kích thích lớn nhất là nhóm gồm nhiều chất ma túy như amphetamin, methamphetamin (thường ở dạng tinh thể như muối, được gọi là “đá”), MDMA (thường ở dạng viên với màu sắc khác nhau),…. Nghiên cứu các trường hợp ngộ độc ma túy nhóm này trên người cho thấy: các chất này gây ngộ độc cấp với biểu hiện thần kinh (kích thích, co giật, phù não, nhồi máu não, xuất huyết não), rối loạn tâm thần (hoang tưởng, ảo giác, đặc biệt dễ gây chấn thương cho bản thân và tấn công người xung quanh), tổn thương và rối loạn tim mạch (co thắt mạnh các động mạch gây tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim, suy tim cấp, viêm mạch, xuất huyết hoặc thiếu máu ở nhiều nơi trên cơ thể), tiêu cơ vân, suy thận cấp, rối loạn đông máu,…Dùng kéo dài dễ gây suy tim, bệnh cơ tim, bệnh van tim, hẹp mạch vành, tăng áp lực động mạch phổi, tổn thương não, rối loạn tâm thần (trầm cảm). Trên 60% các trường hợp tử vong sau dùng ma túy đá là do ảnh hưởng trên tim mạch của chất này. Do các tác dụng trên tim mạch nên tử vong thường xuất hiện nhanh, thậm chí tử vong trước khi tới được bệnh viện. Lý do xuất hiện nhồi máu cơ tim ở người trẻ tuổi ở đây là do các chất ma túy này gây co thắt, gây hẹp thậm chí tạo thành các cục máu gây tắc động mạch vành nuôi dưỡng cho tim dẫn tới nhồi máu cơ tim. Các tài liệu cho thấy các bệnh nhân thường bị tắc mạch vành và nhồi máu cơ tim ở nhiều vị trí. Đặc biệt, các động mạch vành nhỏ và vừa dễ bị hẹp và tắc hơn, các mạch máu bị hẹp nối tiếp nhiều vị trí liên tục nên trông có hình ảnh giống như chuỗi hạt. Hiện tượng này gây khó khăn cho các bác sỹ tim mạch khi can thiệp làm thông lại mạch vành do không thể đưa dụng cụ can thiệp vào sâu tới các mạch máu nhỏ và cũng không thể đặt nhiều ống thông ở quá nhiều vị trí hẹp. Như vậy, nhồi máu cơ tim ở người trẻ do dùng các loại ma túy này rất phức tạp và nặng nề, thậm chí có thể nặng nề hơn so với nhồi máu cơ tim ở người có tuổi hoặc ở người đái tháo đường. Trong khi đó, giá thành mỗi ống thông cho mạch vành là rất tốn kém.
Ths. BS Nguyên cũng khuyến cáo, ngày càng có quá nhiều loại ma túy mới xuất hiện, biến tướng, núp bóng dưới dạng thuốc, trò chơi, đồ ăn, thức uống,… mà không dễ nhận biết, độc tính rất phức tạp. Vì thế “Các bạn trẻ, hãy tránh xa ma tuý, tránh xa các môi trường, các hoàn cảnh có thể dẫn đến sử dụng ma tuý, tuyệt đối không dùng thử dù chỉ 1 lần, bởi nó chỉ không hủy hoại sức khoẻ, sự nghiệp, tương lai sau này mà có thể tước đi mạng sống bất cứ lúc nào”, các bậc phụ huynh luôn cần để mắt tới con trẻ, kịp thời phát hiện những bất thường để ngăn chặn kịp thời.
Bài: Đỗ Hằng - Ảnh: Thế Anh
