Gần đây, dư luận xôn xao về những ca ngộ rượu được pha chế từ cồn. Tuy nhiên, mỗi ngày uống khoảng 250ml rượu thật 30 độ hoặc 350ml bia 5 độ liên tục sau khoảng 10 năm thì nguy cơ xơ gan là không tránh khỏi. Vậy với rượu giả, rượu chứa methanol nguy cơ lập tức là mù mắt, tử vong thì rượu thật sau 10 năm là xơ gan, viêm tụy và kèm theo rất nhiều hệ lụy khác đến sức khỏe
Xơ gan do rượu
Nếu rượu chứa methanol đem đến những cái chết nhanh chóng thì ngay cả rượu thật, tức là rượu chứa etanol cũng làm cho cho người uống có nhiều nguy cơ phải đối mặt với các căn bệnh mạn tính như xơ gan, xuất huyết tiêu hóa, viêm tụy, tim mạch, ung thư... Rượu chứa cồn, tức là ancol etylic (etanol), rất độc hại cho cơ thể vì nó ảnh hưởng đến thể lực, tư duy, trí tuệ, khả năng lao động. Rượu là nguyên nhân gây tử vong, là một chất kích thích mạnh ngang hàng với heroin về mặt độc hại và nguy cơ lệ thuộc (nghiện rượu).
TS. Vũ Trường Khanh, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Nếu như 10 năm trước số bệnh nhân nhập viện bị xơ gan chủ yếu do viêm gan do vi rút thì gần đây chuyển biến thành xơ gan do rượu. Chỉ tính riêng tại Khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai, mỗi năm gần đây phải điều trị khoảng 3.000 bệnh nhân nội trú bị xơ gan, viêm tụy do rượu.
Uống rượu nhiều sẽ làm tổn thương bộ phận gan, tế bào gan bị hoại tử, thoái mỡ, tổ chức xơ phát triển. Xơ gan làm ảnh hưởng mạnh đến các quá trình chuyển hóa của cơ thể như khả năng thải độc, tạo mật, quá trình đông máu... Các bệnh nhân xơ hoá gan do uống rượu nhiều hầu hết đến viện trong tình trạng muộn, đã có biến chứng rõ ràng như xuất huyết tiêu hoá, vàng da, cổ trướng, viêm tụy... TS Vũ Trường Khanh cho biết: có những bệnh nhân nặng, điều trị thuyên giảm vừa được ra viện, nhưng chỉ một tháng sau lại phải nhập viện trong tình trạng cấp cứu do vẫn chưa cai được rượu. Trong quá trình điều trị, những bệnh nhân này thường bị sảng rượu kèm theo hội chứng ảo giác nguy hiểm, gây nhiều khó khăn cho các y, bác sỹ. Các bệnh nhân bị sảng rượu kèm theo những hội chứng rối loạn thần kinh do lên cơn thèm rượu, dẫn đến la hét, vật vã dữ dội và bị ảo giác. Có những bệnh nhân cầm dao chém vợ hoặc định lao từ tầng 5 xuống. Với mỗi bệnh nhân sảng rượu, cần tới gần 10 người để giữ và trói tay chân bệnh nhân lại. Nhiều bệnh nhân chức năng gan kém, bác sỹ không thể cho uống thuốc an thần để hết sảng rượu vì nếu làm như vậy, bệnh nhân sẽ hôn mê sâu.
Ông Đàm Văn T 57 tuổi, ở Yên Thường, Gia Lâm, Hà Nội đang điều trị tại Khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Bạch Mai vì bị xơ gan giai đoạn cuối do nghiện rượu. Đây là lần thứ 6 ông điều trị tại đây. Mặc dù mỗi lần xuất viện, các bác sỹ đều khuyên bỏ rượu và hẹn tái khám định kỳ nhưng ông không thực hiện theo. Ông Đàm Văn T cho biết mình uống nhiều rượu nhiều từ năm hơn 20 tuổi. Và hệ quả là ở tuổi 57, ông T đã xơ gan giai đoạn cuối.
Bệnh nhân xơ gan do rượu
Lời khuyên của thầy thuốc: Không lạm dụng rượu, bia.
Một điều mà TS. Khanh cảnh báo các bậc mày râu ở Việt Nam nữa là tỉ lệ ung thư thực quản ở đàn ông nước ta rất cao so với phụ nữ. phần lớn người bị ung thư thực quản có liên quan đến nghiện rượu, thuốc lá. Nhưng những người mắc bệnh này lại thường đến viện rất muộn, chỉ khi có triệu chứng nuốt khó, không nuốt được nữa mới chịu gặp bác sĩ. “Với tốc độ dùng bia, rượu như hiện nay, chắc chắn ung thư thực quản sẽ trở thành tỷ lệ vượt trội ở Việt Nam” - TS. Vũ Trường Khanh nhấn mạnh.
Nhiều người quan niệm sai lầm rằng rượu tự nấu không khử được andehit nên mới nguy hiểm, còn rượu nhập, được chưng cất tốt là không sao. Thực ra, ethanol vào cơ thể chuyển hóa vẫn là nguyên nhân gây tổn thương tế bào gan, gây xơ gan và ung thư gan.
Uống bia tưởng nhẹ hơn sẽ ít nguy hiểm, nhưng mọi người lại thường uống với số lượng lớn thì tác hại không khác gì rượu whisky. Vì thế nếu thường xuyên uống rượu, bia, kể cả rượu vang (độ cồn nhẹ nhất là khoảng 12 độ), thì xơ gan, ung thư gan chỉ là vấn đề thời gian.
Về rượu thuốc, TS. Khanh cho rằng, nếu sử dụng rượu ngâm thảo dược – còn gọi là rượu thuốc không rõ nguồn gốc thì nguy cơ ngộ độc gây viêm gan càng nhiều. Lưu ý rượu ngâm thảo dược không hề tốt cho sức khỏe hay tăng “nam tính” như nhiều người lầm tưởng. Trái lại, rượu làm xơ gan sẽ khiến cơ quan sản xuất nội tiết tố nam bị teo nhỏ. Nam giới xơ gan còn có triệu chứng vú to.
Bởi người bệnh không chỉ ngộ độc do thuốc mà còn tổn thương gan mãn tính do rượu. Việc uống thuốc giải rượu cũng không có tác dụng vì ethanol vào cơ thể đều chuyển hóa thành chất có hại, hay nhiều người uống hạ men gan để tiếp tục uống được rượu cũng là quan điểm sai lầm, vì dù có dùng thuốc thì việc viêm gan và phá hủy tế bào gan vẫn diễn ra.
TS. Khanh khuyến cáo, những người đang sử dụng bia, rượu đừng chờ biểu hiện bệnh mới đi khám, mà nên kiểm tra sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, kịp thời điều trị./.
Đỗ Hằng
