Sau một thời gian dài học online tại nhà, trẻ em 5 - 11 tuổi sẽ được đi học trở lại trong thời gian tới. Nhiều bậc cha mẹ cảm thấy lo lắng vì con chưa được tiêm vắc xin. Vậy làm thế nào để phòng ngừa cho trẻ, cách ứng phó khi trẻ không may bị mắc Covid-19?... Để giải đáp những thắc mắc đó, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với TS.BS. Nguyễn Thành Nam - Giám đốc Trung tâm Nhi khoa, Bệnh viện Bạch Mai về chủ đề này.
Tiêm vắc xin là biện pháp hữu hiệu để bảo vệ trẻ trước đại dịch Covid-19
PV: Xin bác sĩ cho biết về nguy cơ khi nhóm trẻ 5-11 tuổi trở lại trường trong bối cảnh chưa được tiêm vắc xin ngừa Covid - 19?
TS.BS. Nguyễn Thành Nam: Trong thời điểm hiện nay, vào những giai đoạn trước khi dịch Covid xảy ra, trẻ em rất dễ mắc các vấn đề về đường hô hấp, tiêu hóa khi tham gia học tập do thời tiết lạnh, ẩm, chênh lệch nhiệt độ các thời điểm trong ngày lớn, đặc biệt ở các tỉnh phía Bắc. Do vậy, các cháu đều có khả năng nhiễm các bệnh lý hô hấp, trong đó có Covid. Chính vì vậy, vai trò của cha mẹ, thầy cô giáo rất quan trọng khi hướng dẫn các cháu những biện pháp phòng chống nhiễm bệnh, nhất là sau khoảng thời gian dài các cháu sinh hoạt trong nhà, ít tiếp xúc với môi trường xung quanh nên các kỹ năng phòng vệ cần phải được rèn luyện, nhắc nhở thường xuyên.
PV: Trên thế giới, tỷ lệ trẻ em 5-11 tuổi mắc Covid có cao không, thưa bác sĩ?
TS.BS. Nguyễn Thành Nam: Trên thế giới ghi nhận những trường hợp mắc covid ở lứa tuổi trẻ em, kể cả từ tuổi sơ sinh. Đây là bệnh lây truyền qua đường hô hấp nên tỷ lệ mắc ở trẻ em tương tự như người lớn. Tại Việt Nam cũng có ghi nhận trường hợp trẻ em mắc bệnh, kể cả từ lứa tuổi sơ sinh.
PV: Nếu mắc thì khả năng phục hồi có nhanh không và có trường hợp nào diễn tiến nặng không, thưa bác sĩ?
TS.BS. Nguyễn Thành Nam: Phần lớn các trường hợp biểu hiện các triệu chứng nhiễm virus như: sốt, ho, sổ mũi, mệt ... một số trường hợp có kèm theo vấn đề viêm phổi, viêm tiểu phế quản và hồi phục ổn định sau khi kiểm soát các bệnh lý kèm theo. Diễn biến nặng đa phần trên những trẻ có bệnh nền, mạn tính như: suy giảm miễn dịch, bệnh hệ thống ...
PV: Lời khuyên của bác sĩ dành cho các cha mẹ có trẻ 5-11 tuổi để ứng phó với nguy cơ mắc Covid là gì? Xin bác sĩ gợi ý các hướng dẫn để cha mẹ các bé có thể chuẩn bị nhằm tăng sức đề kháng và miễn dịch cho trẻ trước khi trở lại trường?
TS.BS. Nguyễn Thành Nam:
- Tiêm phòng ngay khi được phép của Chính phủ, Bộ Y tế
- Tăng cường sức đề kháng: dinh dưỡng, tập luyện, tránh thừa cân béo phì
- Kiểm soát tốt các bệnh mạn tính
- Tránh nhiễm lạnh
- Đảm bảo thông khí tốt trong môi trường sống, học tập
- Vệ sinh bàn tay
- Sử dụng khẩu trang khi tiếp xúc người khác
- Hướng dẫn, tập luyện thường xuyên các biện pháp phòng chống
- Hướng dẫn để rác thải đúng nơi quy định
- Khi có dấu hiệu nghi ngờ: Sốt, viêm long hô hấp, tiếp xúc yếu tố nguy cơ ... cần kiểm tra ngay và tránh tiếp xúc với người khác khi chưa có kết quả xét nghiệm.
TS.BS Nguyễn Thành Nam (ngoài cùng, bên phải) thăm khám cho một bệnh nhi trong một chuyến công tác cộng đồng
PV: Khi trẻ không may bị mắc Covid, các bố mẹ cần chăm sóc thế nào, thưa bác sĩ? Thế nào là chỉ số tạm an toàn để có thể tự điều trị ở nhà?
TS.BS. Nguyễn Thành Nam: Các cha mẹ cần theo dõi trạng thái của trẻ về tinh thần. Những trẻ có thể điều trị ở nhà là: trẻ vẫn có những hoạt động, vui chơi tương đối như những ngày khỏe mạnh. Trẻ vẫn đảm bảo được mức độ ăn uống tương đối như ngày khỏe mạnh.
+ Gia đình có thể quan sát nhịp thở của trẻ:
- Trẻ dưới 2 tháng nhịp thở bình thường < 60 lần/phút
- Trẻ 2 tháng - 12 tháng nhịp thở bình thường < 50 lần/phút
- Trẻ > 12 tháng nhịp thở bình thường < 40 lần/phút
- Trẻ > 5 tuổi thở nhanh khi > 30 lần/phút
- Trẻ > 12 tuổi theo các chỉ số tương tự người lớn
PV: Khi điều trị ở nhà, cha mẹ cần dự phòng những thuốc gì?
TS.BS. Nguyễn Thành Nam: Các thuốc có thể dự phòng gồm
+ Hạ sốt
+ Bù nước điện giải
+ Có thể bổ sung Vitamin tổng hợp
+ Thuốc điều trị ngạt tắc mũi
+ Thuốc ho
Lưu ý: Thuốc dùng theo hướng dẫn của cán bộ y tế
PV: Có nên tự ý cho trẻ uống thuốc không? Nếu không thì có thể liên hệ với ai để xin tư vấn?
TS.BS. Nguyễn Thành Nam: Không nên cho trẻ tự uống thuốc ngoài những thuốc được khuyến cáo ở trên.
Khi cần tư vấn, các cha mẹ có thể liên hệ các số điện thoại của các bệnh viện có khoa Nhi hoặc các cơ sở xử trí của từng phường/huyện để được tư vấn phù hợp. Tại Bệnh viện Bạch Mai, có thể liên lạc số điện thoại 086.958.7716 của Trung tâm Nhi khoa để có thể được giải đáp một số vấn đề về chuyên môn.
PV: Chỉ số và triệu chứng gì cần đưa trẻ đến bệnh viện, thưa bác sĩ?
TS.BS. Nguyễn Thành Nam: Cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện khi có những triệu chứng sau:
+ Sốt cao > 39 độ không kiểm soát được
+ Thở nhanh; Nhịp tim nhanh
+ Nếu có máy đo SpO2 < 95%
+ Đau ngực
+ Dấu hiệu đau đầu, nôn nhiều
+ Kích thích; Mệt lả
+ Ăn uống kém hơn bình thường
+ Ỉa lỏng nhiều lần kèm đái ít.
PV: Cảm ơn bác sĩ!
Đỗ Hằng
