Thời gian gần đây, Khoa Hồi sức tích cực - Bệnh viện Bạch Mai liên tục tiếp nhận các bệnh nhân gặp biến chứng nặng sau một thời gian dùng thuốc “tiểu đường hoàn” để điều trị bệnh tiểu đường. Hai trong số ba bệnh nhân đó đã tử vong trước sự bất lực của các thầy thuốc và gia đình.
BS. Phạm Thế Thạch - Khoa Hồi sức tích cực (HSTC), bệnh viện Bạch Mai cho biết: Gần đây nhất, ngày 27/10/2018 Khoa tiếp nhận bệnh nhân nam 66 tuổi ở Hai Bà Trưng, Hà Nội, phát hiện đái tháo đường (ĐTĐ) tuýp 2 cách đây 10 năm nhưng không điều trị bằng thuốc tây y mà dùng thuốc “tiểu đường hoàn”. Theo lời người nhà, trước vào viện hai ngày bệnh nhân xuất hiện sốt, kèm theo mệt mỏi, ăn uống kém, sau đó xuất hiện nói nhảm, ý thức chậm chạp. Ngày 27/10 bệnh nhân được gia đình đưa vào Viện Tim Hà Nội cấp cứu trong tình trạng kích thích, nói nhảm, huyết áp tụt, xét nghiệm khí máu tình trạng toan chuyển hóa nặng. Bệnh nhân được tiến hành đặt nội khí quản, thở máy, lọc máu liên tục. Tình trạng chuyển biến chậm và bệnh nhân được chuyển đến Khoa HSTC bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng toan chuyển hóa nghi do ngộ độc phenformin/ Đái tháo đường tuýp 2, tăng huyết áp. Bệnh nhân được lọc máu liên tục, bù dịch, truyền bicarbionat, vận mạch, thở máy theo phác đồ và điều trị kháng sinh liều cao. Mặc dù được các bác sĩ tận tình cứu chữa, áp dụng tất cả các biện pháp điều trị tích cực tối đa nhưng tình trạng toan máu, suy tuần hoàn, suy thận của bệnh nhân nặng lên. 10h ngày 30/10, bệnh nhân ngừng tuần hoàn, được cấp cứu ngừng tuần hoàn theo phác đồ nhưng không có mạch trở lại.
Hình ảnh viên thuốc "Tiểu đường hoàn" mà bệnh nhân đã sử dụng
Bác sĩ Thạch cho biết thêm, trước đó Khoa cũng tiếp nhận 1 bệnh nhân 57 tuổi ở Lạng Sơn vào viện trong tình trạng tương tự. Bệnh nhân bị tiểu đường nhiều năm nhưng chỉ điều trị bằng “tiểu đường hoàn” mua theo lời mách của người quen. Bệnh nhân vào viện trong tình trạng ho, sốt cao. Khi chuyển đến Khoa HSTC bệnh nhân đã có dấu hiệu suy đa tạng, toan chuyển hóa nặng, nghi do ngộ độc phenformin, chỉ điều trị khoảng 4-5 ngày thì bệnh nhân tử vong. Nhưng ko kịp xn
Mới đây nhất, Bệnh viện Bạch Mai tiếp nhận nam 70 tuổi (Hà Nội) cũng có các dấu hiệu giống như 2 bệnh nhân trên. Người này có bệnh cảnh đau bụng, đau ngực, suy đa tạng, axit lactic trong máu tăng, giống như cơn nhồi máu cơ tim cấp, hôn mê và phải thở máy… Bệnh nhân đã được lọc máu khẩn cấp. May mắn là sau thời gian hồi sức, điều trị tích cực, người bệnh đã qua cơn nguy kịch, rút ống nội khí quản và sắp được xuất viện.
BS Thạch cho biết thêm cả 3 bệnh nhân trên đều vào viện trong 1 bệnh cảnh giống nhau: đau bụng kèm theo đau ngực giống như 1 cơ nhồi máu cơ tim cấp, sốc, suy đa tạng rất nhanh, xét nghiệm axit lactic trong máu cao. Cả 3 bệnh nhân đều có tiền sử đái tháo đường nhiều năm nhưng không điều trị bằng thuốc tây y mà tự điều trị bằng viên “tiểu đường hoàn” không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có nhãn mác, được bán trên mạng, “ship” hàng tận nhà. Cả 3 bệnh nhân trên đều có chung chẩn đoán: Toan chuyển hóa do ngộ độc phenformin/ Đái tháo đường tuýp 2.
Kết quả xét nghiệm các viên thuốc “tiểu đường hoàn” mà 2 trong số 3 bệnh nhân đã sử dụng đều dương tính với phenformin
TS.BS Nguyễn Quang Bảy - Phụ trách Khoa Nội tiết đái tháo đường cho biết: phenformin là một hoạt chất giúp hạ đường huyết nhưng gây nhiều tác dụng phụ và những biến chứng khôn lường nên đã bị cấm sử dụng trên toàn thế giới từ năm 1978. Lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân, họ đã trà trộn, mạo danh thuốc đông y để bán ra thị trường.
“ĐTĐ là bệnh mạn tính, có thể kiểm soát và hạn chế tối thiểu các biến chứng của nó nếu bệnh nhân được tuân thủ một liệu trình điều trị, theo dõi liên tục, đúng đắn, phối hợp với một chế độ ăn uống hợp lý và tập luyện phù hợp theo chỉ định của bác sỹ. Nhiều người thường tự mày mò các phương pháp điều trị bằng “thuốc đông y”, hoặc kinh nghiệm dân gian dẫn đến những biến chứng nguy hiểm và đáng tiếc như các trường hợp bệnh nhân trên đây”, TS. Bảy cho biết.
M. Thanh
