Ngày đăng: 18/12/2025Tác giả: Diệu Hiền - Thế AnhTại Bệnh viện Bạch Mai, một cuộc chạy đua sinh tử đã diễn ra để giành lại sự sống cho một bệnh nhân nam 61 tuổi trong tình trạng vỡ phình động mạch chủ bụng, mất tới 4 lít máu - gần như toàn bộ lượng máu trong cơ thể. Với những ca bệnh nguy kịch như vậy, tỷ lệ sống sót theo y văn chỉ khoảng 10%. Tuy nhiên, bằng sự phối hợp nhịp nhàng, chính xác của một ê-kíp đa chuyên khoa, điều kỳ diệu đã xảy ra.
Thành công ấy không thuộc về một cá nhân, mà là kết quả của sức mạnh tập thể - minh chứng sinh động cho năng lực chuyên môn và tinh thần trách nhiệm của bệnh viện đa khoa chuyên sâu hạng đặc biệt.
Cuộc chạy tiếp sức không ngừng nghỉ
Người bệnh được chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng da xanh nhợt, vã mồ hôi lạnh, huyết áp tụt sâu, đau dữ dội vùng bụng - lưng. Ngay khi tiếp nhận, BS Hoàng Kim Quân và ê-kíp Cấp cứu Tim mạch xác định đây là một “thảm họa ngoại khoa”: Vỡ phình động mạch chủ bụng với tỷ lệ tử vong rất cao.

TS.BS Ngô Gia Khánh - Trưởng Khoa Phẫu thuật Lồng ngực và Mạch máu thăm khám cho bệnh nhân
Bệnh nhân đã rơi vào sốc mất máu độ IV (mất trên 70% thể tích máu), nguy cơ suy đa tạng cận kề. Kết quả siêu âm tại giường nhanh chóng củng cố chẩn đoán, đặt ra yêu cầu phải phẫu thuật ngay lập tức. Một cuộc mổ “cân não” được kích hoạt trong từng phút, từng giây.
Nguyên tắc hàng đầu trong xử trí vỡ phình động mạch chủ bụng là “không được trì hoãn”. Báo động đỏ toàn viện được kích hoạt, kéo theo quy trình phối hợp liên chuyên khoa đã được huấn luyện thuần thục.
Trong cuộc chạy đua này, Trung tâm Huyết học - Truyền máu giữ vai trò “hậu cần chiến lược”. Ngay khi nhận thông tin “vỡ phình động mạch chủ bụng”, trung tâm lập tức kích hoạt quy trình cấp cứu đặc biệt, chuẩn bị sẵn 10-15 đơn vị máu và các chế phẩm máu thiết yếu chỉ trong vòng 30 phút đầu, đồng thời bảo đảm cung ứng liên tục theo diễn biến phẫu thuật.
Sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung tâm Huyết học và ê-kíp Gây mê - Hồi sức do BS Đỗ Thu Trang phụ trách có ý nghĩa quyết định trong việc bù khối lượng tuần hoàn, kiểm soát rối loạn đông máu phức tạp do mất máu ồ ạt.
Song song với đó, tại phòng mổ, ê-kíp Gây mê - Hồi sức phải đối mặt với 3 nguy cơ sau mất máu nặng gồm toan máu, hạ thân nhiệt và rối loạn đông máu. Việc ổn định huyết động, duy trì thân nhiệt trở nên quan trọng không kém việc cầm máu.
Dưới ánh đèn phẫu thuật, ThS.BS Trần Lê Công Thắng cùng ê-kíp Khoa Phẫu thuật Lồng ngực - Mạch máu nhanh chóng tiếp cận và kiểm soát động mạch chủ với độ chính xác tuyệt đối. Mỗi giây trôi qua đều mang ý nghĩa sống còn. Chìa khóa thành công là tái lập lưu thông máu sớm nhất có thể.
Hồi sức - Chặng đường không kém phần cam go
Khi ca phẫu thuật kết thúc, cánh cửa phòng mổ khép lại nhưng hành trình cứu sống người bệnh vẫn tiếp diễn. Bệnh nhân được chuyển sang Đơn vị Hồi sức ngoại do BS. Nguyễn Giáp Việt Dũng phụ trách.
Giai đoạn hậu phẫu tiềm ẩn nhiều nguy cơ như suy đa tạng, nhiễm trùng, viêm phổi… Việc theo dõi sát, điều chỉnh rối loạn chức năng và chăm sóc toàn diện đã giúp người bệnh từng bước vượt qua ranh giới sinh tử, phục hồi ổn định và sẵn sàng xuất viện sau 10 ngày.
Nhìn lại ca bệnh, ThS.BS Trần Lê Công Thắng chia sẻ: “Thành công này là kết quả của tinh thần đồng đội. Phẫu thuật viên chỉ là một mắt xích. Nếu không có nguồn máu kịp thời, không có kiểm soát huyết động hiệu quả của Gây mê - Hồi sức và sự tiếp sức bền bỉ của Hồi sức ngoại, mọi nỗ lực đều có thể đổ vỡ”.
Bài học từ một ca bệnh điển hình
Đánh giá về ca mổ, TS.BS Ngô Gia Khánh, Trưởng khoa Phẫu thuật Lồng ngực - Mạch máu nhấn mạnh: “Đây là minh chứng cho thấy các phẫu thuật viên trẻ của Bệnh viện Bạch Mai không chỉ vững chuyên môn mà còn đủ bản lĩnh xử trí những tình huống phức tạp nhất. Một ê-kíp vận hành như một khối thống nhất, từ chẩn đoán, huyết học, gây mê đến phẫu thuật và hồi sức, chính là yếu tố quyết định tạo nên kỳ tích”.

Ca bệnh cũng là hồi chuông cảnh tỉnh đối với cộng đồng. Phình động mạch chủ bụng được coi là “kẻ giết người thầm lặng” vì thường không có triệu chứng cho đến khi vỡ. Thời tiết lạnh làm co mạch, tăng huyết áp đột ngột, khiến nguy cơ biến chứng tăng cao.
“Phòng bệnh và phát hiện sớm có ý nghĩa sống còn, giúp người bệnh tránh được những đại phẫu đầy rủi ro và giảm gánh nặng cho hệ thống y tế”, TS.BS Ngô Gia Khánh khuyến cáo.
Câu chuyện về ca đại phẫu cứu sống bệnh nhân vỡ phình động mạch chủ bụng khép lại bằng một kết cục có hậu. Nhưng hơn cả thành công chuyên môn, đó là bản hùng ca về tinh thần đồng đội trong ngành y. Thành quả ấy được tạo nên từ sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, đứng đầu là PGS.TS Đào Xuân Cơ - Bí thư Đảng ủy, Giám đốc bệnh viện cùng sự phối hợp nhịp nhàng của các đơn vị: Tim mạch, Gây mê - Hồi sức, Huyết học, Điện quang và hàng chục y, bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên.
|
KHUYẾN CÁO CHO CỘNG ĐỒNG: Tầm soát định kỳ: Nam giới trên 65 tuổi, người hút thuốc lá, có tiền sử gia đình nên siêu âm ổ bụng để phát hiện sớm phình động mạch chủ. Kiểm soát yếu tố nguy cơ: Bỏ thuốc lá; kiểm soát tốt huyết áp, mỡ máu, đường huyết. Nhận biết dấu hiệu cấp cứu: Đau bụng hoặc đau lưng dữ dội đột ngột, tụt huyết áp, vã mồ hôi lạnh. Gọi 115 ngay lập tức. |