Ung thư gan – Một gánh nặng y tế tại Việt Nam

Theo số liệu từ GLOBOCAN Vietnam 2022, ung thư gan vẫn là một trong những loại ung thư hàng đầu tại Việt Nam, với hơn 24.000 ca mắc mới mỗi năm. Các yếu tố nguy cơ chính ở nước ta là virus viêm gan B (HBV) và rượu. Đối với các bệnh nhân ung thư gan ở giai đoạn muộn và không thể phẫu thuật, việc điều trị thường khó khăn và có tiên lượng xấu. Các mục tiêu điều trị chính cho nhóm bệnh nhân này là đạt được sống còn dài hạn, bảo tồn chức năng gan, duy trì hồ sơ an toàn và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Liệu pháp miễn dịch kép: Bước đột phá trong điều trị

TS.BS. Nguyễn Thanh Hùng nhấn mạnh rằng liệu pháp miễn dịch là một xu hướng mới và đầy hứa hẹn trong điều trị ung thư gan tiến xa. Trong đó, phác đồ miễn dịch kép Durvalumab và Tremelimumab (còn được gọi là phác đồ STRIDE) đã cho thấy những kết quả tích cực.

Hai loại thuốc này hoạt động dựa trên hai cơ chế khác biệt nhưng bổ trợ cho nhau:

• Durvalumab: Là một kháng thể đơn dòng gắn vào protein PD-L1 trên bề mặt tế bào ung thư. Điều này giúp ngăn chặn tế bào ung thư gắn vào thụ thể PD-1 trên tế bào T, từ đó giải phóng và kích hoạt lại tế bào T để tấn công và tiêu diệt khối u.
• Tremelimumab: Gắn vào protein CTLA-4 trên bề mặt tế bào T. Bằng cách này, Tremelimumab cạnh tranh với protein B7 của tế bào trình diện kháng nguyên (APC), ngăn không cho CTLA-4 gắn vào B7 và làm tế bào T được kích hoạt trở lại.

Sự phối hợp của hai loại thuốc này tạo ra hiệu quả điều trị miễn dịch kép, giúp tăng cường hoạt hóa và chức năng của tế bào T ở nhiều giai đoạn của phản ứng miễn dịch, tối đa hóa khả năng miễn dịch chống khối u.

Hiệu quả lâm sàng và an toàn: Kết quả nổi bật từ nghiên cứu HIMALAYA

Nghiên cứu HIMALAYA, một thử nghiệm lâm sàng pha III, ngẫu nhiên, đa trung tâm, đã so sánh hiệu quả của phác đồ STRIDE với Sorafenib – một loại thuốc điều trị đích phân tử nhỏ. Kết quả cho thấy phác đồ STRIDE vượt trội hơn hẳn so với Sorafenib về tiêu chí sống còn toàn bộ (OS).

Theo dữ liệu cập nhật tại ESMO 2024, tỷ lệ sống thêm sau 5 năm của bệnh nhân sử dụng phác đồ STRIDE đạt 19,6%, cao hơn gấp đôi so với nhóm dùng Sorafenib (9,4%). Điều này thể hiện tính bền vững và lợi ích sống còn dài hạn của liệu pháp miễn dịch kép này. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tỷ lệ các biến cố bất lợi độ 3, 4 ở nhóm điều trị miễn dịch kép là thấp, giúp bệnh nhân có thể kiểm soát và không phải ngừng điều trị17.

TS.BS. Nguyễn Thanh Hùng cũng lưu ý về sự khác biệt trong động học đáp ứng của liệu pháp miễn dịch so với các liệu pháp khác. Hiệu quả lâm sàng của liệu pháp miễn dịch có thể cần vài tuần đến vài tháng để biểu hiện, và lợi ích về sống còn toàn bộ được duy trì bền vững theo thời gian, tạo nên "đuôi đường cong dạng bình nguyên".

Tóm lại, những lợi điểm vượt trội về hiệu quả sống còn dài hạn, tính bền vững và hồ sơ an toàn đã khẳng định vai trò của phác đồ miễn dịch kép trong điều trị UTBMTBG không thể phẫu thuật, mở ra một hướng đi mới đầy hy vọng cho các bệnh nhân tại Việt Nam./.