Buổi sinh hoạt khoa học “Chăm sóc vết thương” do Bệnh viện Bạch Mai tổ chức ngày 9/6/2025 trực tiếp tại Viện Đào tạo nghiên cứu Bạch Mai và trực tuyến qua nền tảng iECHO không đơn thuần là chương trình chuyên môn, mà còn là diễn đàn kết nối tri thức, truyền cảm hứng từ những người điều dưỡng luôn tận tâm với nghề. Chương trình thu hút đông đảo cán bộ y tế trên toàn quốc tham dự.

Vùng trắng giữa sự sống và hồi phục

Mỗi ngày, hàng trăm người bệnh bắt đầu hành trình hồi phục từ những vết thương phẫu thuật, loét tì đè, tổn thương nhiễm trùng sâu... Phía sau mỗi ca bệnh là những đôi tay âm thầm, bền bỉ của người điều dưỡng. Trong y học hiện đại, họ không còn là “người thay băng” mà là người đầu tiên phát hiện nguy cơ, triển khai kỹ thuật cao và đồng hành cùng người bệnh vượt qua cơn đau, giúp quá trình liền thương được nhanh chóng.

TS. Bùi Minh Thu, Trưởng phòng Điều dưỡng Bệnh viện Bạch Mai phát biểu khai mạc hội thảo: “Vết thương có nhiều loại, hình thức, xuất hiện trong quá trình điều trị tại viện, từ ngoài cộng đồng, từ cấp tính đến mãn tính, từ vết thương nhỏ đến tổn thương phức tạp đe dọa tính mạng. Điều dưỡng đóng vai trò trọng yếu trong việc quản lý và chăm sóc vết thương. Kỹ thuật chăm sóc vết thương là một quy trình khoa học hết sức cần thiết”.

TS Thu kỳ vọng, qua chương trình sinh hoạt sẽ tạo dựng được tiếng nói chung, sự đồng thuận trong hoạt động quản lý, chăm sóc vết thương, tạo dựng những thành tựu để người bệnh giảm đau đớn, mau lành, giảm chi phí điều trị và thời gian nằm viện cho người bệnh - đồng thời nâng cao uy tín và chất lượng hệ thống điều dưỡng cả nước.

“Chăm sóc vết thương là nghệ thuật nhận định và can thiệp dựa trên cơ sở khoa học vững chắc.” Chăm sóc vết thương không thể tách rời quá trình liền thương tự nhiên với các giai đoạn đông máu, viêm, tăng sinh và tái cấu trúc. Dựa trên mô hình TIMES, việc đánh giá đúng vết thương dựa vào vị trí, hình dạng, độ sâu, bờ mép, mô hoại tử, lượng dịch tiết và đặc điểm da xung quanh là bước đầu tiên nhưng mang tính quyết định”.

Trong bài báo cáo tổng quan và xu hướng mới trong chăm sóc vết thương, ThS. Nguyễn Thị Anh, Phó phòng Điều dưỡng Bệnh Mai nhấn mạnh đến quá trình liền thương và các yếu tố ảnh hưởng, nhận định tình trạng vết thương, những nguyên nhân khiến vết thương cấp tính trở thành mãn tính: Từ nhiễm trùng, thiếu hụt dinh dưỡng, đến thiếu đánh giá kịp thời.... Những kỹ thuật rất nhỏ như tháo băng không đúng kỹ thuật, không tuân thủ vô khuẩn khi thực hiện chăm sóc đều có thể làm chậm quá trình liền thương.

Với xu hướng hiện đại, việc chăm sóc vết thương không dừng lại ở băng gạc thường quy mà tiến tới áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong đánh giá và chăm sóc vết thương, sử dụng băng thông minh có cảm biến pH và nhiệt độ, chăm sóc vết thương từ xa qua telehealth, y học tái tạo với liệu pháp tế bào gốc, giáo dục người bệnh tự theo dõi tiến trình lành thương… Điều đó đòi hỏi điều dưỡng không chỉ khéo tay, mà còn phải hiểu biết công nghệ, làm chủ thiết bị, và đánh giá tổng thể toàn trạng người bệnh.

Điều dưỡng - người hiểu vết thương nhất, thiết lập nền tảng cho lành thương

Không dừng ở lý thuyết, buổi sinh hoạt còn mang đến góc nhìn thực tiễn từ công việc hàng ngày của các điều dưỡng.

Ca lâm sàng được TS. Đoàn Thị Bến, Điều dưỡng trưởng Khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ trình bày là một minh chứng sống động cho sự phối hợp đa ngành, trong đó điều dưỡng là trụ cột vận hành kỹ thuật điều trị.

Bệnh nhân nữ 52 tuổi, đái tháo đường, nhập viện với tổn thương vùng bẹn - đùi bị hoại tử viêm mủ lan rộng. Trước nguy cơ tử vong vì viêm phổi và nhiễm trùng nặng, điều dưỡng đã thực hiện một loạt kỹ thuật cao: thay băng vô khuẩn, sử dụng băng tiên tiến, cắt lọc hoại tử, và đặc biệt là liệu pháp hút áp lực âm tưới rửa (NPWTi). Sau 53 ngày điều trị tích cực kết hợp chăm sóc tại chỗ, giảm đau và nâng cao thể trạng dinh dưỡng, bệnh nhân không chỉ giữ được tính mạng, diện tích tổn thương từ 32x22 cm đã thu nhỏ chỉ còn 20x8 cm, chuẩn bị thành công nền cho ghép da.

Tiếp đó, từ thực thế chăm sóc vết thương cho người bệnh tại đơn vị ThS. Phùng Văn Thắng, Điều dưỡng trưởng khoa Phẫu thuật Lồng ngực, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc quan sát kỹ mô tổn thương: màu sắc, độ ẩm, dịch tiết, viền mép… Mỗi dấu hiệu nhỏ đều có thể là chỉ điểm quan trọng. “Dù vết thương phức tạp đến đâu, nguyên tắc vẫn là: đánh giá đúng và chuẩn hóa quy trình chăm sóc. Hơn thế, điều dưỡng không chỉ làm theo hướng dẫn mà cần là nhìn thấy nguy cơ trước khi biến chứng xảy ra”, ThS Thắng chia sẻ.

Từ góc nhìn nội khoa, ThS. Phạm Tiến Hồng, Điều dưỡng trưởng Khoa Nội tiết nhấn mạnh đến những thách thức khi chăm sóc vết thương cho người bệnh đái tháo đường: “Ở người bệnh đái tháo đường, vết thương không chỉ là một lỗ hổng da thịt - nó là cuộc chiến liên tục với nhiễm trùng và áp lực đè lên mô. Điều dưỡng không chỉ thay băng mà còn phải nghĩ cách… “giải phóng lực đè”, chia sẻ tải trọng để mô được hồi phục.” Đồng thời, ThS. Hồng cũng chia sẻ những kỹ thuật bổ trợ như sử dụng gạc có chất kháng khuẩn, giữ ẩm, giảm đau đúng mức để người bệnh hợp tác, đồng thời kết hợp chặt với nội tiết, dinh dưỡng và phục hồi chức năng.

Dù ở góc độ chuyên khoa nào, các diễn giả và chuyên gia đầu ngành đều cùng nhau khẳng định một điều rõ ràng: Điều dưỡng là người làm nên thành công hay thất bại của công tác chăm sóc vết thương.

Xây dựng hệ sinh thái chăm sóc vết thương tại Bệnh viện Bạch Mai

Phòng Điều dưỡng cho biết Bệnh viện Bạch Mai đang triển khai chiến lược dài hạn: Đào tạo chuyên sâu về chăm sóc vết thương. Ứng dụng hồ sơ điện tử và AI để đánh giá - theo dõi - lập kế hoạch. Thành lập nhóm “team vết thương” tại các khoa, đặc biệt các khoa có tổn thương phức tạp. Hợp tác quốc tế, cử điều dưỡng đi học tại các nước phát triển. Chuẩn hóa bộ chỉ số chất lượng chăm sóc vết thương và hướng tới nghiên cứu đa trung tâm…

Chăm sóc vết thương không chỉ là một kỹ năng y tế. Đó là nơi trí tuệ, trái tim và đôi tay của điều dưỡng gặp nhau. Họ là người nhìn thấy vết thương đầu tiên - và cũng là người chứng kiến giây phút nó lành lại. Họ hiểu vết thương không chỉ bằng mắt nhìn, mà bằng sự kiên nhẫn, phân tích, đồng cảm và dự báo. Bằng kiến thức cập nhật, kỹ thuật chuẩn mực, và một tinh thần nhân văn, họ là tấm khiên bảo vệ sự sống, là người thầm lặng góp phần khôi phục cơ thể và niềm tin của người bệnh.

Buổi sinh hoạt ngày 9/6 chỉ là một lát cắt, nhưng đủ để thấy: Chăm sóc vết thương không còn là kỹ thuật mà là chuyên ngành. Và người điều dưỡng không còn là trợ lý mà là chuyên gia. Hơn nữa đây cũng là chương trình mở đầu cho chuỗi hoạt động nâng cao chuyên môn của điều dưỡng trực tiếp và trực tuyến trên nền tảng iECHO  sẽ diễn ra thường xuyên hai buổi trong một tháng vào các ngày thứ Hai hàng tuần từ 15h00 đến 16h30.