Ngày đăng: 04/11/2025Tác giả: Bài, ảnh: Nguyên HàTrong hệ thống y tế hiện đại, điều dưỡng không chỉ là “người chăm sóc” mà là “người giữ an toàn” cho người bệnh. Tại Chuyên đề 17 của Hội nghị Khoa học Bệnh viện Bạch Mai lần thứ 33, nhiều báo cáo chuyên sâu đã cho thấy nỗ lực không ngừng của đội ngũ điều dưỡng Việt Nam trong chuẩn hóa năng lực, đổi mới thực hành và gìn giữ giá trị nhân văn trong chăm sóc sức khỏe.
Chương trình thu hút sự tham gia đông đảo của các chuyên gia, điều dưỡng viên trên cả nước dưới hai hình thức: Hơn 11 nghìn lượt theo dõi trực tuyến và gần 200 đại biểu trực tiếp.
Khung pháp lý - nền tảng cho chất lượng và an toàn
GS.TS. Hồ Tường Vi (Trường Đại học Phụ nữ Texas, Hoa Kỳ) mở đầu phiên bằng bài tham luận về “Khung pháp lý và phạm vi hành nghề điều dưỡng tại Hoa Kỳ”, nhấn mạnh: “Mỗi điều dưỡng viên, dù đa khoa hay chuyên khoa, đều phải chịu trách nhiệm và giải trình về chất lượng thực hành trong phạm vi được pháp luật cho phép.”

Bà chia sẻ mô hình chuẩn hóa từ Hoa Kỳ, trong đó điều dưỡng được cấp phép, tái chứng nhận định kỳ, tuân thủ nghiêm quy định về đạo đức, quản lý đau và luật hành nghề. Cấu trúc hệ thống như Đạo luật Thực hành Điều dưỡng (NPA) hay Hội đồng Điều dưỡng Quốc gia Hoa Kỳ (NCSBN) giúp bảo vệ người bệnh và củng cố niềm tin công chúng. Từ đó, GS.TS Tường Vi khuyến nghị Việt Nam có thể tham khảo khung này để hoàn thiện hành lang pháp lý, nâng cao tính độc lập và trách nhiệm nghề nghiệp của điều dưỡng.
AIDET - Chuẩn hóa giao tiếp, chạm tới trái tim người bệnh
TS. Bùi Minh Thu, Trưởng phòng Điều dưỡng và Chăm sóc người bệnh, Phó hiệu trưởng Trường CĐYT Bạch Mai Bệnh viện Bạch Mai trình bày kết quả ấn tượng của mô hình AIDET (Acknowledge - Introduce - Duration - Explanation - Thank you) được áp dụng trên toàn viện. Chỉ sau hai năm triển khai, mức độ hài lòng của người bệnh đạt 98-99%, trong khi phản ánh tiêu cực giảm xuống dưới 1%.
TS. Bùi Minh Thu cho biết: “Điều dưỡng không chỉ tuân thủ quy trình, mà còn phải giao tiếp từ trái tim - đó là cốt lõi của chăm sóc nhân văn.”
Bước tiến tiếp theo, Bệnh viện Bạch Mai hướng tới văn hóa Omotenashi của Nhật Bản - tinh thần phục vụ tận tâm, thấu cảm, giúp mỗi lời nói, ánh mắt hay nụ cười của điều dưỡng đều trở thành liều “thuốc an lành” cho người bệnh.

Hợp tác đa chuyên ngành - chìa khóa trong chăm sóc an toàn
Từ góc nhìn của Trung tâm Đào tạo và Chỉ đạo tuyến, ThS. Đỗ Thị Ngọc, Bệnh viện E nhấn mạnh vai trò của làm việc nhóm và phối hợp đa chuyên khoa trong các ca bệnh phức tạp như đột quỵ.
“Người bệnh là trung tâm, mỗi thành viên - bác sĩ, điều dưỡng, dược sĩ hay chuyên viên phục hồi chức năng - đều có vai trò và trách nhiệm riêng, nhưng cùng hướng tới một kết quả chung: sự phục hồi toàn diện của người bệnh.”
Báo cáo dẫn chứng mô hình phối hợp tại nhóm cấp cứu đột quỵ, nơi điều dưỡng giữ vai trò then chốt trong đánh giá, chuẩn bị và kết nối liên tục giữa các khâu chăm sóc.
An toàn người bệnh bắt đầu từ văn hóa “không đổ lỗi”
ThS. Nguyễn Thị Nghệ, Phòng Điều dưỡng - Trung tâm Quản lý chất lượng khám chữa bệnh, Bệnh viện Bạch Mai trình bày về báo cáo và phòng ngừa sự cố y khoa, khẳng định điều dưỡng chiếm hơn 60% số báo cáo chủ động trong 6 tháng đầu năm 2025. “Chúng ta không báo cáo để phê bình, mà để học hỏi và ngăn ngừa sai sót tái diễn”, ThS. Nguyễn Thị Nghệ nhấn mạnh.
Nhờ triển khai hệ thống báo cáo điện tử, phản hồi trong 72 giờ và cơ chế bảo mật người báo cáo, văn hóa an toàn đã dần hình thành, biến sai sót thành bài học quý trong toàn hệ thống.

ERAS - Chăm sóc phục hồi nhanh sau phẫu thuật
Từ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, CNĐD. Đồng Thị Trang chia sẻ mô hình ERAS (Enhanced Recovery After Surgery) - chương trình chăm sóc giúp người bệnh hồi phục nhanh, đặc biệt trong ghép tạng. Áp dụng ERAS đã giúp giảm thời gian nằm viện trung bình 2,5 ngày, giảm 50% nguy cơ viêm phổi và tiết kiệm đáng kể chi phí điều trị.
“Điều dưỡng đóng vai trò trung tâm trong ERAS: từ tư vấn trước mổ, hỗ trợ dinh dưỡng, kiểm soát đau đến khuyến khích vận động sớm”, CNĐD. Đồng Thị Trang nói.
Chuẩn hóa năng lực và quy trình trong chăm sóc đột quỵ
“Điều dưỡng chính là người bảo đảm chuẩn mực an toàn từng phút trong “giờ vàng” của người bệnh đột quỵ”, đó là chia sẻ của ThS. Đỗ Thị Hải Vân, Trung tâm Đột quỵ Bệnh viện Bạch Mai khi trình bày về hành trình đạt chứng nhận “Đơn vị đột quỵ chuyên sâu” của Tổ chức Đột quỵ Thế giới (WSO).
Trung tâm đã đáp ứng 73 tiêu chí khắt khe, trong đó có yêu cầu mỗi điều dưỡng phải được đào tạo tối thiểu 4 giờ/năm về chăm sóc đột quỵ cấp.
Phát hiện sớm nguy cơ suy giảm lâm sàng sau ICU
Cử nhân Nguyễn Minh Phượng, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã công bố kết quả nghiên cứu với 147 người bệnh rời ICU. Nghiên cứu cho thấy 10,2% người bệnh xuất hiện các triệu chứng xấu đi lâm sàng trong 48 giờ đầu, và thang điểm HEWS có giá trị dự báo cao nhất (độ nhạy 93,3%). Đề xuất được đưa ra là ứng dụng thang điểm này trong theo dõi sau hồi sức để kịp thời can thiệp, giảm tử vong và tái nhập viện.

Điều dưỡng - trái tim của hệ thống y tế an toàn
Qua những chia sẻ của diễn giả và thực tế công việc ngành y, có thể thấy rằng “an toàn người bệnh” không chỉ đến từ quy trình hay công nghệ, mà bắt đầu từ ý thức trách nhiệm và lòng nhân ái của mỗi điều dưỡng viên.
Từ khung pháp lý chặt chẽ, giao tiếp chuẩn mực AIDET, hợp tác đa chuyên khoa đến chăm sóc phục hồi và phòng ngừa sai sót, tất cả tạo nên một bức tranh toàn diện về chất lượng chăm sóc hiện đại và nhân bản.
Phiên khoa học Chuyên đề điều dưỡng: “Nâng cao chất lượng chăm sóc và đảm bảo an toàn người bệnh trong thực hành điều dưỡng” năm nay không chỉ mang đến những con số và báo cáo, mà còn thắp lên niềm tin về một thế hệ điều dưỡng mới - chuyên nghiệp, chuẩn hóa và tận tâm. Đó là những người đang ngày đêm “nâng cao chất lượng chăm sóc và đảm bảo an toàn người bệnh” - bằng tri thức, kỹ năng và cả trái tim của người mang sứ mệnh giữ gìn sự sống.