Bỏ lỡ “giờ vàng” điều trị

Theo thông tin từ Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, bệnh nhân nam 34 tuổi, bị rắn hổ mang cắn vào cánh tay phải đêm 11/10 khi cùng vợ đi đánh cá ngoài đồng. Anh không đến bệnh viện mà tìm đến thầy lang trong làng để bôi cao, trích rạch máu và đắp lá thuốc.

Từ 11h đêm đến chiều hôm sau, anh vẫn tỉnh táo, ăn uống được. Tuy nhiên, đến chiều 12/10, vết cắn bắt đầu sưng nề, tím đen, chảy máu và có mủ, anh xuất hiện khó thở, nói sảng. Lúc này, gia đình mới đưa bệnh nhân tới bệnh viện tỉnh.

Các điều dưỡng Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai chăm sóc vết hoại tử tay do rắn cắn cho bệnh nhân

Tại đây, bệnh nhân được chẩn đoán sốc nhiễm khuẩn, viêm mô tế bào cẳng - bàn tay phải do rắn cắn, được đặt nội khí quản, thở máy, dùng thuốc vận mạch liều cao rồi chuyển khẩn cấp ra Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng nguy kịch.

Nỗ lực cứu chữa bất thành

Ngay khi tiếp nhận tối 12/10, các bác sĩ Trung tâm Chống độc đã khẩn trương tiêm huyết thanh kháng nọc dù đã quá muộn, đồng thời hồi sức tích cực, lọc máu, thở máy, phẫu thuật rạch tháo dịch thối và mô hoại tử để cứu mạng người bệnh, hạn chế phải cắt bỏ tay.

Tuy nhiên, do nhập viện muộn, nọc độc đã gây tổn thương hoại tử lan rộng, nhiễm trùng nhiễm độc nặng, biến chứng suy đa tạng, bệnh nhân diễn biến xấu nhanh chóng và tử vong sáng 17/10.

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết: Người bệnh đã bỏ qua giai đoạn “giờ vàng” điều trị. Nếu đến viện sớm trong vài giờ đầu, tiêm huyết thanh kháng nọc kịp thời thì có thể tránh được hoại tử, nhiễm độc và giữ được tính mạng.

“Đã nhiều năm nay, qua thực tế nghiên cứu, trao đổi thông tin, có thể khẳng định phác đồ chẩn đoán và điều trị rắn hổ mang cắn ở Việt Nam đã ở mức tốt nhất thế giới. Chúng ta có nhận dạng nhanh loại rắn cắn chính xác bởi chuyên gia, chẩn đoán lâm sàng nhanh, phân chia mức độ nhiễm độc thiết thực, thậm chí xét nghiệm biết được diễn biến nồng độ nọc độc trong máu và phác đồ dùng thuốc giải độc tích cực cùng việc theo dõi sát. Kết quả điều trị ở các bệnh nhân khác biệt rõ rệt so với trước đây. Do đó tôi vô cùng buồn và đáng tiếc với các trường hợp như ở bệnh nhân này”, TS. BS Nguyên chia sẻ.

Mùa mưa bão: Cảnh giác cao với rắn độc cắn

Hiện đang là mùa mưa bão, bên cạnh việc phòng chống thiên tai, người dân cần đặc biệt cảnh giác với các loài động vật có nọc độc, nhất là rắn. Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, thời tiết mưa bão và ẩm ướt là điều kiện thuận lợi khiến rắn rời nơi trú ẩn để tìm kiếm thức ăn. Môi trường tự nhiên bị thu hẹp cũng khiến nhiều loài rắn như rắn hổ, rắn lục, rắn cạp nia… bò vào khu vực dân cư, làm tăng nguy cơ con người bị rắn cắn.

Các ca nhập viện tại Trung tâm Chống độc thời gian gần đây cho thấy, phần lớn bệnh nhân bị rắn cắn khi ra kiểm tra ruộng, vườn, bờ cây, bụi cỏ hoặc dọn dẹp sau mưa bão trong điều kiện tầm nhìn hạn chế. Thậm chí, có trường hợp rắn độc chui vào nhà cắn người đang ngủ. “Rắn độc thường hoạt động vào ban đêm hoặc khi trời tối. Mưa bão khiến ánh sáng yếu, nơi trú ẩn bị ngập, nên chúng dễ bò ra khu vực có người”, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên chỉ ra.

Rắn độc cắn có thể gây đau, sưng nề, hoại tử, nhiễm trùng, để lại sẹo, tàn phế, thậm chí tử vong. Một số loài như rắn hổ mang, rắn hổ chúa, rắn cạp nia, rắn cạp nong gây liệt, suy hô hấp nhanh nếu không được cấp cứu kịp thời; rắn lục có thể gây rối loạn đông máu, chảy máu khó cầm.

Bệnh nhân phải sử dụng nhiều biện pháp điều trị tích cực như lọc máu, thở máy, dùng huyết thanh kháng nọc... nhưng tình trạng quá nặng, bệnh nhân đã tử vong vào sáng 17/10

Khuyến cáo phòng tránh và xử trí đúng cách

Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo:

Khi gặp rắn, không chủ động bắt rắn, chỉ nên xua đuổi hoặc tiêu diệt khi cần thiết.

Cẩn trọng quan sát khi làm việc, dọn dẹp ở bụi cây, đống rác, lá mục, gạch đá, khe hốc, hang đất - nơi rắn thường ẩn náu.

Dùng đèn chiếu sáng khi đi lại, làm việc ban đêm; khi lao động dùng dụng cụ, mang ủng, găng tay, mũ bảo hộ, hạn chế dùng tay trần.

Không ngủ dưới nền nhà hoặc ở các vị trí sát mặt đất; nên đóng kín cửa tầng 1 ban đêm để tránh rắn chui vào nhà.

Nếu bị rắn cắn: Nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Với rắn có thể gây liệt (rắn hổ, rắn cạp nia, rắn biển...), băng ép phía trên vết cắn và cố định chi bị cắn để hạn chế nọc độc lan rộng. Chú ý lực băng ép không quá chặt, đảm bảo vẫn sờ thấy mạch đập ở phần chân tay được băng ép.

Tuyệt đối không rạch vết thương, không đắp lá thuốc, không chích hút nọc. Đặc biệt không mất thời gian đi tìm thầy lang, lá thuốc.

Nếu bệnh nhân có dấu hiệu liệt, khó thở trước khi tới viện, cần hỗ trợ hô hấp tại chỗ trong điều kiện cho phép.

Khi đã tới các cơ sở y tế, người bệnh có thể yên tâm vì các bác sỹ đã có một hệ thống liên lạc, hội chẩn chuyên môn online với các tuyến sau và xử lý tốt nhất cho bệnh nhân.