Phó giáo sư Nguyễn Văn Đoàn, Giám đốc Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết, hen là một trong những bệnh mãn tính phổ biến trên thế giới, có xu hướng ngày càng gia tăng, tỉ lệ tử vong cao. Mỗi năm nước ta có khoảng 3.000 ca tử vong do hen, tuy nhiên có đến 85% trường hợp có thể phòng tránh được nếu bệnh phát hiện sớm, điều trị kịp thời.
Phần lớn trẻ mắc hen không còn triệu chứng khi trưởng thành. Theo diễn biến tự nhiên thì khoảng 2/3 số trẻ bị hen sẽ không hết bệnh khi đến 20 tuổi, có thể là do sự thay đổi hoócmon đã gây ảnh hưởng trực tiếp lên đường thở, đáp ứng viêm và co thắt cơ trơ phế quản.
Khoảng 4% dân số nước ta bị hen phế quản. Ảnh: BV
Theo phó giáo sư Đoàn, 4 dấu hiệu thường gặp của bệnh hen gồm:
- Ho khan, kết thúc ho có khạc đờm trắng, dính.
- Khò khè (thở rít, cò cứ)
- Khó thở (thở ngắn, khó thở ra).
- Nặng ngực (tức ngực)
Ho là biểu hiện thường gặp nhất, đặc biệt là ở trẻ em. Nó có thể xuất hiện trước hoặc là triệu chứng duy nhất của hen. Bệnh có đặc điểm tái đi tái lại nhiều lần, thường xảy ra về đêm và sáng, liên quan đến yếu tố thay đổi thời tiết và xuất hiện hoặc tăng lên khi tiếp xúc với các yếu tố khởi phát.
Theo bác sĩ, chẩn đoán hen ở trẻ, đặc biệt với trẻ dưới 5 tuổi rất khó, không chỉ với bác sĩ trong nước mà cả ở nước ngoài. Lý do là việc xác định bệnh chủ yếu dựa vào lâm sàng, kỹ năng thăm khám của bác sĩ. Một xét nghiệm cực kỳ quan trọng là đo chức năng hô hấp thì ở trẻ nhỏ lại không làm được. Các xét nghiệm chỉ làm nhiệm vụ loại trừ bệnh khác chứ không gọi tên được bệnh hen. Vì thế, chất lượng chẩn đoán hen phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm của bác sĩ.
Một trẻ được chẩn đoán là hen, bắt buộc phải có dấu hiệu khò khè. Tuy nhiên, phần lớn khò khè ở trẻ dưới 3 tuổi mà không có các biểu hiện dị ứng đi kèm thường do nhiễm virus. Trẻ khò khè sau 4 tuổi có nguyên nhân từ hen nhiều hơn.
Bên cạnh đó, cần phân biệt một số bệnh khác cũng gây khò khè là: viêm tiểu phế quản, hóc dị vật, lao, tim bẩm sinh, bệnh bẩm sinh ở đường hô hấp... Đặc biệt, gần đây phải kể đến hội chứng trào ngược, một bệnh tiêu hóa biểu hiện nôn, trớ nhưng có triệu chứng giống hen, nên rất dễ chẩn đoán nhầm. Một loạt các bệnh đường hô hấp trên như: viêm mũi, viêm dị ứng cũng phát ra tiếng thở gần giống như tiếng thờ khò khè, cũng khó thở về đêm khiến bác sĩ dễ nhầm.
Phương Trang - vnexpress.net
