Mới đây, đơn vị chẩn đoán hình ảnh tuyến vú - Trung tâm Điện Quang, BV Bạch Mai đã triển khai ứng dụng thành công kỹ thuật Chụp Xquang tuyến vú phát hiện ung thư vú (UTV) sớm và kỹ thuật hút chân không loại bỏ hoàn toàn tổn thương vú, mở ra nhiều hi vọng cho bệnh nhân UTV.
UTV có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm
Chia sẻ với báo giới, GS.TS Phạm Minh Thông - Phó giám đốc Bệnh viện, giám đốc Trung tâm Điện quang cho biết: Ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ trên toàn thế giới, với trên 1 triệu trường hợp mới mắc hàng năm. Tại Việt Nam, tỷ suất mắc bệnh chuẩn hoá theo tuổi tăng gấp đôi trong vòng 2 thập kỉ gần đây, từ 13,8 năm 2000 lên 29,9/100.000 phụ nữ năm 2010. Tỷ lệ mắc mới hằng năm trên cả nước lên tới 12.533 ca, chiếm trên 20% số ca ung thư ở nữ giới.
Trước đây, hầu hết các bệnh nhân phát hiện UTV ở giai đoạn muộn, khi các triệu chứng lâm sàng đã rõ ràng, khiến tiên lượng bệnh kém. Việc sàng lọc UTV phát hiện những u nhỏ, tổn thương không sờ thấy giúp giảm tỷ lệ tử vong do ung thư vú. Các chuyên gia khẳng định: UTV nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm có thể chữa khỏi hoàn toàn. Chụp Xquang tuyến vú là phương thức cơ bản nhất trong sàng lọc UTV, đã được chứng minh làm giảm tỷ lệ tử vong do UTV gây ra qua những thử nghiệm lâm sàng có đối chứng.
Chụp Xquang tuyến vú (Mammography) là kỹ thuật sử dụng chùm tia X cường độ thấp chiếu vào các mô tuyến vú để thu lại các hình ảnh tại tuyến vú. Phương pháp này giúp phát hiện các bất thường, khối u ở giai đoạn sớm ngay cả khi bệnh nhân chưa sờ và cảm nhận thấy. Chụp Xquang vú đã được chứng minh có hiệu quả trong phát hiện sớm UTV, đặc biệt là loại carcinôm ống tuyến vú tại chỗ, nghĩa là chưa xâm lấn. Với giai đoạn này khả năng trị khỏi hoàn toàn là rất cao và trong đa số trường hợp có thể phẫu thuật bảo tồn tuyến vú cho người bệnh.
Chị Nguyễn Thị T. (56 tuổi, Hà Nội) – một bệnh nhân đã được điều trị UTV tại BV Bạch Mai chia sẻ: “Tôi phát hiện bệnh hoàn toàn tình cờ, không có triệu chứng, biểu hiện gì. Đợt đó khi đến viện để kiểm tra sức khỏe, bác sĩ khuyên tôi nên chụp Xquang tuyến vú và không ngờ phát hiện có vấn đề. Sau khi được siêu âm 3D kiểm tra, sinh thiết và làm giải phẫu bệnh phát hiện chính xác khối u ở giai đoạn sớm, tôi đã được điều trị hóa chất và mổ cắt khối u tại bệnh viện Bạch Mai. Đến nay tôi hoàn toàn khỏe mạnh và bản thân không thấy sự thay đổi nào”.
Loại bỏ tổn thương vú bằng kỹ thuật sinh thiết có hỗ trợ hút chân không
Tại Trung tâm điện quang (TTĐQ) - BV Bạch Mai, ngoài các kỹ thuật giúp chẩn đoán bệnh lý tuyến vú đã triển khai một số kỹ thuật can thiệp tuyến vú dưới hướng dẫn của hình ảnh như: chọc hút tế bào kim nhỏ dưới siêu âm, sinh thiết kim lõi dưới Xquang và siêu âm, sinh thiết có thiết bị hút chân không dưới hướng dẫn của siêu âm và Xquang; và điều trị loại bỏ tổn thương tuyến vú bằng kỹ thuật sinh thiết có hỗ trợ hút chân không dưới hướng dẫn của siêu âm. Kỹ thuật này đã triển khai tại TTĐQ từ năm 2018, và đã thực hiện được trên hơn 100 bệnh nhân. Đây là một kỹ thuật hiện đại, có nhiều ưu điểm, ít xâm hại, giảm tối đa tổn thương nhu mô lành lân cận, giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng.
Chị Trương Thị Minh T. (68 tuổi, Nghệ An) là bệnh nhân đã được hút bỏ u xơ bằng kỹ thuật sinh thiết hút chân không dưới hướng dẫn của siêu âm cho biết: “Thật tuyệt vời khi thực hiện kỹ thuật tôi không hề cảm thấy một chút đau đớn nào. Các bác sỹ tại TTĐQ đã tư vấn rất cẩn thận và đầy đủ, khối u của tôi đã được loại bỏ hoàn toàn, vết sẹo trên ngực nhỏ và hầu như không nhìn thấy. Bản thân tôi rất phấn khởi và không còn lo lắng.
TS.BS Nguyễn Thu Hương, Trưởng nhóm chẩn đoán hình ảnh vú (TTĐQ) cho biết: Với phương pháp này, bác sĩ sử dụng kim sinh thiết dưới hướng dẫn siêu âm có đường kính lớn (11-8G), có thiết bị hỗ trợ hút chân không để lấy mẫu bệnh phẩm, cho kết quả giải phẫu bệnh tốt hơn hoặc để lấy toàn bộ tổn thương lành tính. Thời gian thực hiện nhanh, bệnh nhân có thể ra viện trong ngày, có thể sinh hoạt bình thường sau 1 ngày, chỉ gây tê tại chỗ, hầu như không để lại sẹo. Tất cả các tổn thương tuyến vú lành tính gây ảnh hưởng cho bệnh nhân đều có thể sử dụng phương pháp này, với kích thước khối u dưới 3cm có thể lấy bỏ toàn bộ tổn thương trong 1 lần can thiệp.
PGS. TS. BS Phạm Cẩm Phương, Phó Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu (BV Bạch Mai) cho biết, trước đây khi chưa có phương pháp sinh thiết hút chân không, bệnh nhân phải trải qua cuộc tiểu phẫu với đường rạch ở vú bằng hoặc lớn hơn kích thước khối u. Vì thế, sẹo để lại ở ngực phụ thuộc kích thước khối u, thường từ 2-5 cm. Hiện BV Bạch Mai đã thành lập một team work chuyên về UTV gồm bác sỹ chẩn đoán hình ảnh, bác sỹ giải phẫu bệnh, bác sỹ ngoại khoa và bác sỹ ung bướu. Các bệnh nhân có bệnh lý tuyến vú nghi ngờ ung thư hoặc có bệnh lý vú phức tạp đều được đa chuyên khoa hội chẩn, đánh giá giai đoạn bệnh để đưa ra phác đồ và phương pháp điều trị phù hợp nhất cho bệnh nhân.
Các bác sĩ cũng cho biết, tất cả phụ nữ trên 40 tuổi đều có chỉ định chụp Xquang để sàng lọc UTV. Với những phụ nữ dưới 40 tuổi nhưng có nguy cơ cao (mang gen đột biến BRCA1, BRCA2, trong gia đình có người bị ung thư vú, phụ nữ béo phì, tiểu đường, không sinh con, không cho con bú): nên chụp Xquang vú sớm hơn 5 năm so với khuyến cáo. Hàng tháng, sau khi sạch kinh, các chị em nên tự sờ hai tuyến vú của mình, nếu thấy có bất kỳ dấu hiệu gì bất thường thì cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Mai Thanh
