Viêm mũi xoang mạn tính là tình trạng viêm của mũi và các xoang cạnh mũi kéo dài từ 12 tuần trở lên. Đây là bệnh khá thường gặp, ảnh hưởng đến chất lượng sống của bệnh nhân, ngoài ra trong một số trường hợp có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp các thông tin cần thiết giúp bệnh nhân có thêm hiểu biết về một trong các phương pháp điều trị đối với bệnh viêm mũi xoang mạn tính, đó là phẫu thuật nội soi mũi xoang.
1. VIÊM MŨI XOANG MẠN TÍNH LÀ GÌ?
Viêm mũi xoang mạn tính là tình trạng viêm của mũi và các xoang cạnh mũi kéo dài từ 12 tuần trở lên. Đây là bệnh khá thường gặp với tỷ lệ khoảng 5-12% dân số, có thể gặp ở cả người lớn cũng như trẻ em. Do lớp niêm mạc bao phủ trong hốc mũi và hệ thống xoang bị viêm, các chức năng sinh lí của mũi xoang như thở, ngửi, phát âm bị suy giảm, khiến cho bệnh nhân gặp phải nhiều khó chịu như ngạt mũi, chảy mũi mủ, đau nhức vùng mặt, giảm/mất ngửi, ho … ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Một số trường hợp viêm mũi xoang mạn tính còn biến chứng nhiễm trùng vào ổ mắt gây giảm thị lực, hoặc nội sọ như viêm màng não, áp xe não đe dọa đến tính mạng người bệnh. Điều trị viêm mũi xoang mạn tính gồm có nội khoa (bằng thuốc, liệu pháp sinh học) và phẫu thuật.
2. PHẪU THUẬT NỘI SOI MŨI XOANG LÀ GÌ?
Phẫu thuật nội soi mũi xoang là phẫu thuật sử dụng hệ thống camera và các dụng cụ đưa vào qua hai lỗ mũi để can thiệp trong hốc mũi và các xoang. Do tiếp cận qua đường thông thương tự nhiên không cần rạch da, với hệ thống camera phóng đại hình ảnh cho phép quan sát các cấu trúc giải phẫu của hốc mũi và xoang rõ hơn, phẫu thuật viên có thể thao tác chính xác để lấy đi bệnh tích đồng thời giảm tối đa nguy cơ tổn thương lên các cấu trúc lành. Nhờ vậy mà phẫu thuật đạt hiệu quả cao, bệnh nhân ít khó chịu sau mổ và nhanh hồi phục hơn. Đây chính là những ưu điểm cơ bản của phẫu thuật nội soi so với mổ mở trước đây.
3. CHỈ ĐỊNH PHẪU THUẬT NỘI SOI TRONG CÁC TRƯỜNG HỢP NÀO?
- Viêm mũi xoang mạn tính không đáp ứng (các triệu chứng khó chịu không được cải thiện) với điều trị nội khoa tối ưu.
- Viêm mũi xoang mạn tính có polyp.
- Viêm mũi xoang mạn tính do nấm, do dị vật, do khối u.
- Viêm mũi xoang có biến chứng.
4. ƯU ĐIỂM PHẪU THUẬT NỘI SOI ĐIỀU TRỊ VIÊM MŨI XOANG LÀ GÌ?
- Mở vào các xoang qua lỗ thông tự nhiên vào hốc mũi, phù hợp với mục tiêu khôi phục quá trình thông khí và dẫn lưu sinh lí của xoang.
- Quan sát rõ các mốc giải phẫu cũng như bệnh tích, giúp phẫu thuật viên tránh làm tổn thương những cấu trúc lành đặc biệt là những thần kinh mạch máu quan trọng trong quá trình xử lí bệnh tích.
- Lấy bỏ bệnh tích đồng thời với bảo tồn tối đa niêm mạc mũi xoang, là cơ sở của sự lành bệnh và phục hồi chức năng sinh lí mũi xoang.
- Hậu phẫu đơn giản, nhẹ nhàng, ít đau, nhanh hồi phục. Nhiều trường hợp bệnh nhân có thể ra viện trong ngày.
Chia sẻ về ưu điểm của phương pháp phẫu thuật nọi soi mũi xoang trong điều trị viêm mũi xoang mạn tính, TS.BS Đào Trung Dũng - Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: “Phẫu thuật nội soi mũi xoang là can thiệp nhằm đạt được hiệu quả tối đa với mức độ xâm lấn tối thiểu. Chính vì thế, hiện nay hầu hết bệnh nhân viêm mũi xoang mạn tính phải phẫu thuật đều được áp dụng phương pháp này.
5. LỜI KHUYÊN CỦA BÁC SĨ SAU PHẪU THUẬT.
Để có thể đạt được kết quả điều trị tốt, TS.BS. Đào Trung Dũng chia sẻ: Sau mổ, bệnh nhân có thể xì mũi ra dịch lẫn máu và ngạt mũi. Đây là diễn biến bình thường sau mổ và sẽ giảm dần trong vòng vài ngày khi bệnh nhân được hút rửa mũi xoang và dùng thuốc co mạch. Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi, ăn uống đủ dinh dưỡng, uống nhiều nước và tuyệt đối tránh tiếp xúc với khói thuốc lá hoặc sử dụng các đồ uống có cồn, không xì mũi quá mạnh hoặc vận động gắng sức trong vòng 1 tuần đầu vì có thể dẫn đến chảy máu. Đặc biệt, bệnh nhân phải tích cực rửa mũi bằng nước muối sinh lí với các dụng cụ phù hợp như bình rửa nhằm làm sạch các cục máu đông, vẩy giúp cho hốc mổ nhanh bình phục. Lưu ý các bệnh nhân phải tuân thủ chỉ định thuốc của bác sĩ, không tự ý dùng vì một số thuốc có tác dụng giảm đau như aspirin có thể dẫn đến chảy máu.
Cần lưu ý rằng, do viêm mũi xoang mạn tính có nhiều thể khác nhau nên ngay cả khi đã được phẫu thuật thì bệnh viêm mũi xoang vẫn có thể tái phát. Đối với những trường hợp như viêm xoang do nấm không xâm nhập, do răng thì tiên lượng tốt vì phẫu thuật đã cơ bản giải quyết được bệnh tích, cùng với điều trị nội khoa ngắn hạn và bệnh nhân khỏi bệnh. Tuy nhiên, với những thể khác của viêm mũi xoang mạn tính thì phẫu thuật chỉ là một chặng trong toàn bộ quá trình điều trị, sau phẫu thuật, bệnh nhân vẫn phải tiếp tục điều trị bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ nhằm mục tiêu kiểm soát bệnh, cải thiện chất lượng sống và trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường.
Kíp gây mê và phẫu thuật chuẩn bị trang thiết bị và tiến hành gây mê bệnh nhân
TS.BS. Đào Trung Dũng tiến hành phẫu thuật
Hình ảnh trong ca phẫu thuật nội soi viêm mũi xoang mạn tính.
Tiến sĩ Bác sĩ Đào Trung Dũng là một trong những chuyên gia trong điều trị bệnh lý Tai Mũi Họng cho người lớn và trẻ em. TS.BS. Đào Trung Dũng được đào tạo tại Trường Đại học Y Hà Nội qua các trình độ bác sĩ đa khoa hệ chính quy, bác sĩ nội trú chuyên ngành Tai Mũi Họng, tiến sĩ y học chuyên ngành Tai Mũi Họng. TS. Dũng thường xuyên tham gia các khóa đào tạo về Tai, Tai thần kinh, Mũi Xoang và Nền sọ tại Pháp, Mỹ, Singapore, Đài Loan, ...
Bài và ảnh: Nguyễn Minh Quân
