Tránh viêm mũi họng cấp cho trẻ lúc giao mùa

Viêm mũi họng là bệnh có thể gặp quanh năm nhưng khi thời tiết chuyển mùa từ nóng sang lạnh sẽ dễ mắc bệnh.

Đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, bệnh đường hô hấp thường xuyên tấn công do hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh nên sức đề kháng và khả năng miễn dịch kém.

Giai đoạn nguy hiểm cho trẻ

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, viêm mũi họng cấp là bệnh khá phổ biến ở trẻ em. Viêm mũi họng là bệnh có thể gặp quanh năm nhưng khi thời tiết chuyển mùa từ nóng sang lạnh sẽ dễ mắc bệnh. Phần lớn viêm mũi họng cấp do virus cúm gây ra (có rất nhiều chủng virus cúm khác nhau) tuy nhiên cũng có thể do vi khuẩn.

Thời tiết chuyển mùa khiến trẻ dễ viêm mũi họng

Nguyên nhân là do đường hô hấp chính là nơi mà nhiều mầm bệnh (virus, vi khuẩn) dễ dàng xâm nhập khi trẻ hít thở. Đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi, bệnh đường hô hấp thường xuyên tấn công do hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh nên sức đề kháng và khả năng miễn dịch kém. Chính vì vậy, trẻ không đủ sức chống đỡ với sự tấn công của các mầm bệnh xâm nhập từ bên ngoài.

Biểu hiện khi trẻ bị viêm mũi họng cấp bắt đầu bằng chảy nước mũi, ngạt mũi, hắt hơi, đau họng, ho. Lúc đầu ho khan, sau ho có đờm. Trẻ sốt nhẹ hoặc sốt cao có thể lên đến 39 - 40oC. Trẻ quấy khóc, biếng ăn, khó ngủ và thường thở bằng miệng do ngạt mũi. Trẻ có thể thở nhanh hơn bình thường, đôi khi co rút lồng ngực (hay gặp ở trẻ nhỏ, lúc đó có thể tình trạng viêm đã lan xuống đường hô hấp dưới). Một số trẻ kèm theo hiện tượng nôn, đi ngoài phân lỏng.

Bệnh không chữa trị kịp thời dẫn tới biến chứng viêm tai giữa, viêm đường hô hấp dưới như: viêm phế quản phổi, viêm phổi thậm chí nhiều trẻ có thể viêm khớp (thấp tim tiến triển), viêm cầu thận cấp nếu tác nhân gây bệnh là vi khuẩn liên cầu nhóm A (S.pyogenes).  

Không dùng miệng trực tiếp hút mũi dãi cho trẻ

Điều dưỡng Nguyễn Thị Ánh Hồng, Khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, nếu trẻ mới bị ngạt mũi nhẹ, dịch mũi còn lỏng thì có thể lau rửa mũi ngay cho trẻ bằng khăn mềm. Trong trường hợp dịch mũi đặc, có rỉ mũi thì nên nhỏ 2 - 3 giọt nước muối sinh lý vào mỗi bên mũi, đợi một lúc cho nước muối ngấm làm mềm rỉ mũi rồi nhẹ nhàng dùng tay day day mũi bé để rỉ mũi mềm và bong ra.

Nếu dịch mũi quá nhiều và đặc có thể dùng dụng cụ hút mũi để hút cho trẻ. Tuy nhiên không nên lạm dụng hút mũi vì cách này có thể tạo áp lực gây tổn thương niêm mạc mũi. Tuyệt đối không dùng miệng của người lớn trực tiếp hút mũi dãi cho trẻ.

Sau đó, các bậc phụ huynh dùng khăn giấy mềm lau sạch mũi, dãi rồi vứt bỏ ngay sau khi sử dụng. Không nên dùng khăn xô vì sau mỗi lần lau mũi, dãi cho trẻ, nếu không thay khăn mới, dùng lại khăn cũ vi khuẩn/virus vẫn bám lại trên khăn. Có thể dùng thuốc co mạch theo chỉ định của bác sỹ.

Khi trẻ bị viêm mũi họng có thể dùng nước nuối sinh lý để rửa mũi, súc họng cho trẻ nhưng phải theo chỉ dẫn của bác sỹ.

Theo các bác sĩ, khi trẻ bị viêm đường hô hấp, bên cạnh việc vệ sinh đường mũi họng thì chế độ ăn cho trẻ cũng là vấn đề các bậc phụ huynh cần lưu ý. Theo đó, trong giai đoạn này nên cho trẻ ăn thức ăn giàu dinh dưỡng, mềm, dễ tiêu, dễ nuốt. Cho trẻ ăn theo nhu cầu, chia nhiều bữa trong ngày và số lượng mỗi bữa ít hơn bình thường, không nên ép trẻ ăn hết phần thức ăn cha mẹ đã chuẩn bị.

Cũng theo điều dưỡng Ánh Hồng, để phòng bệnh viêm mũi họng cấp cho trẻ các bậc phụ huynh cần giữ ấm cơ thể, nhất là cổ, ngực, gan bàn chân khi thời tiết lạnh. Vệ sinh họng, miệng sạch sẽ bằng cách đánh răng sau khi ăn, trước và sau khi ngủ dậy. Bỏ thói quen cho tay lên miệng, ngoáy mũi, điều này cũng khiến trẻ dễ bị viêm mũi họng, vì vậy cũng nên giúp trẻ tránh thói quen xấu này.