Được thành lập vào tháng 05/2015, đến nay Khoa Chấn thương Chỉnh hình và Cột sống đã phát triển với quy mô 82 giường bệnh, cùng đội ngũ nhân lực hùng hậu gồm 17 bác sĩ (01 Phó Giáo sư, 02 Tiến sĩ, 03 BSCKII, 11 Thạc sĩ - Bác sĩ nội trú) và 25 điều dưỡng.

Tập thể Khoa Chấn thương chỉnh hình và Cột sống năm 2025

Khoa đã triển khai thường quy nhiều kỹ thuật phức tạp như phẫu thuật điều trị tổn thương cột sống cổ cao, phẫu thuật chỉnh gù vẹo cột sống, thay đĩa đệm nhân tạo, thay thân đốt sống nhân tạo, cùng các phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn. Khoa cũng là đơn vị tiên phong tại Việt Nam ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại, tiêu biểu là hệ thống O.arm trong phẫu thuật cột sống từ năm 2016 với khoảng 1.000 bệnh nhân đã được phẫu thuật, ứng dụng hệ thống Robot Mako trong phẫu thuật thay khớp với hơn 100 ca thay khớp gối, và đặc biệt là ca phẫu thuật nội soi vít trực tiếp mỏm nha đầu tiên tại Việt Nam vào năm 2024. Đến nay, Khoa cũng đã phẫu thuật cho hơn 100 bệnh nhân bệnh lý khớp háng bằng đường mổ phía trước ít xâm lấn, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh chóng.

Ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) trong phẫu thuật cột sống

Buổi hội thảo mở đầu bằng báo cáo đột phá của TS.BS. Bùi Tuấn Anh (BVQY 103) về ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) trong phẫu thuật cột sống. Nghiên cứu trên 311 bệnh nhân TLIF cho thấy, mô hình AI dựa trên học máy (sử dụng Lasso Regression và Support Vector Regression) có thể dự đoán chính xác chiều cao cage (sai số chỉ 1mm) và thông số PI-LL hậu phẫu từ phim X-quang tiền phẫu. TS. Anh nhấn mạnh: "Yếu tố quan trọng nhất là chiều cao gian đốt L4-L5, cùng với PI và LL tiền phẫu. Đây là bước tiến lớn trong cá thể hóa kế hoạch mổ, giảm biến chứng và tối ưu kết quả phục hồi hình thái cột sống". Nghiên cứu mở ra hướng đi đầy hứa hẹn cho việc lập kế hoạch phẫu thuật chính xác.

Kỹ thuật nội soi đột phá trong phẫu thuật cột sống cổ cao

Tiếp nối mạch công nghệ cao, PGS.TS. Hoàng Gia Du cùng cộng sự tại Bạch Mai đã gây chú ý với báo cáo về ca phẫu thuật nội soi vít trực tiếp mỏm nha C2 Typ II đầu tiên tại Việt Nam (năm 2024) trên bệnh nhân nam 25 tuổi. Kỹ thuật này, với đường rạch da chỉ 1.5 cm dưới hỗ trợ của nội soi và C-arm, giúp bảo tồn chuyển động khớp C1-C2, giảm thiểu nguy cơ tổn thương mạch máu, khí quản so với mổ mở truyền thống. Bệnh nhân giảm đau rõ rệt (VAS từ 5 xuống 1), phục hồi vận động tốt và xuất viện sau 9 ngày. PGS. Du khẳng định: "Nội soi không chỉ giảm xâm lấn mà còn mang lại tầm nhìn rõ ràng hơn vào điểm bắt vít phức tạp ở C2, mở ra kỷ nguyên mới cho phẫu thuật cột sống cổ cao tại Việt Nam". Kết quả bước đầu hứa hẹn giảm đáng kể các biến chứng đáng ngại như khó nuốt, không liền xương (10%) hay tổn thương động mạch cảnh.

PGS.TS.BS Hoàng Gia Du và các bác sĩ Khoa Chấn thương chỉnh hình và Cột sống đi buồng và kiểm tra, đánh giá tiến triển của bệnh nhân sau phẫu thuật

Xu hướng phẫu thuật ít xâm lấn (MIS) lên ngôi

Hội thảo cũng dành sự quan tâm lớn cho các xu hướng phẫu thuật ít xâm lấn (MIS) đang lên ngôi:

BS. Nguyễn Đức Hoàng (Bạch Mai) trình bày kết quả ấn tượng của kỹ thuật MIS-TLIF 1 tầng điều trị trượt đốt sống: thời gian mổ ngắn (142 phút), máu mất ít (145ml), giảm đau lưng/chân rõ rệt (VAS 5.08->1.24 / 4.3->1.08), tỷ lệ liền xương 98%, 96% bệnh nhân đạt kết quả tốt/rất tốt (Macnab). Kỹ thuật "over the top" cho phép giải ép 2 bên hiệu quả.

TS. BS. Phạm Quang Phúc (BV Thanh Nhàn) chia sẻ kinh nghiệm ban đầu với nội soi hai cổng đường cạnh trung tâm (UBE) điều trị thoát vị đĩa đệm thắt lưng. Ưu điểm là tầm nhìn rộng, sử dụng dụng cụ quen thuộc, phù hợp với cả thoát vị phức tạp, tái phát, vôi hóa. Thách thức là thời gian mổ kéo dài do đường học tập, cần đào tạo bài bản và lập kế hoạch kỹ.

BS. Trần Quang Dũng (BV TWQĐ 108) chứng minh hiệu quả của vi phẫu qua ống nong (Tubular Microdiscectomy) trong xử lý thoát vị đĩa đệm tái phát. Kỹ thuật bóc tách sẹo chọn lọc tại "góc an toàn" (ngoài rễ thần kinh) giúp giảm đáng kể nguy cơ rách màng cứng (chỉ 4.5% so với 12-26.7% ở các phương pháp khác), 81.9% BN đạt kết quả tốt/rất tốt.

TS. BS. Trần Trung Kiên (BV Đức Giang) báo cáo kết quả khả quan của nội soi liên bản sống lấy nhân thoát vị: giảm đau rõ (VAS), cải thiện ODI, tỷ lệ hài lòng cao (94.4% tốt/rất tốt sau 6 tháng), không biến chứng, bảo tồn tốt cấu trúc cơ.

ThS. BS. Nguyễn Mạnh Hùng (BVQY 103) nhấn mạnh lợi ích của nẹp vít qua da trong gãy cột sống ngực-thắt lưng (A2-B2 AO): thời gian mổ ngắn (86 phút), mất máu ít (64ml), nắn chỉnh góc gù hiệu quả (cải thiện ~10 độ), giảm đau nhanh, phục hồi lao động sớm, không biến chứng dụng cụ.

Định hướng tương lai: Cá thể hóa và ứng dụng công nghệ cao

Kết thúc hội thảo, PGS.TS. Hoàng Gia Du - Trưởng khoa Chấn thương Chỉnh hình & Cột sống, Bệnh viện Bạch Mai, đã có phát biểu tổng kết đầy tâm huyết và mang tầm chiến lược:

"Mười năm hình thành và phát triển, Khoa chúng tôi không ngừng nỗ lực tiếp cận, làm chủ và phổ biến những kỹ thuật tiên tiến nhất thế giới vì lợi ích tối cao của người bệnh. Những gì được trình bày hôm nay - từ AI trong lập kế hoạch mổ, nội soi phức tạp vùng cổ cao, đến hàng loạt kỹ thuật MIS như MIS-TLIF, UBE, vi phẫu qua ống nong, nẹp vít qua da - không chỉ là báo cáo khoa học, mà chính là hiện thực sinh động về sự chuyển mình mạnh mẽ của phẫu thuật cột sống Việt Nam."

Khoa đã triển khai thường quy nhiều kỹ thuật phức tạp như phẫu thuật điều trị tổn thương cột sống cổ cao, phẫu thuật chỉnh gù vẹo cột sống, thay đĩa đệm nhân tạo...

"Định hướng tương lai của chúng tôi rất rõ ràng: Tiếp tục đẩy mạnh cá thể hóa điều trị, lấy người bệnh làm trung tâm. Tối ưu hóa từng đường mổ, giảm tối đa xâm lấn, rút ngắn thời gian hồi phục, và quan trọng nhất là mang lại chất lượng cuộc sống tốt nhất cho bệnh nhân. Ứng dụng công nghệ cao như AI, robot, kính thực tế ảo sẽ là chìa khóa để đạt được mục tiêu này. Chúng tôi cam kết hợp tác chặt chẽ với các trung tâm lớn trong nước và quốc tế, đẩy mạnh đào tạo chuyển giao kỹ thuật, nghiên cứu khoa học bài bản để không một bệnh nhân nào bị bỏ lại phía sau trong hành trình chinh phục những đỉnh cao mới của chuyên ngành phẫu thuật cột sống."

Phiên hội thảo khép lại không chỉ là dấu mốc kỷ niệm 10 năm đầy tự hào của Khoa Chấn thương Chỉnh hình & Cột sống Bạch Mai, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về vị thế tiên phong dẫn dắt những xu thế mới - ít xâm lấn, cá thể hóa, ứng dụng công nghệ cao - của đơn vị này trong lĩnh vực phẫu thuật cột sống tại Việt Nam. Những bước tiến được chia sẻ hứa hẹn mở ra kỷ nguyên chăm sóc tốt hơn, nhân văn hơn cho hàng ngàn bệnh nhân mắc các bệnh lý cột sống phức tạp./.