Ngày đăng: 08/12/2025Tác giả: Diệu HiềnTại phiên chuyên đề “An toàn trong sử dụng độc tố và mỹ phẩm trong y học và thẩm mỹ” thuộc Hội nghị Khoa học Bệnh viện Bạch Mai lần thứ 33, nội dung về phun xăm thẩm mỹ đã thu hút sự quan tâm lớn của các bác sĩ, chuyên gia và học viên trong lĩnh vực Da liễu - Thẩm mỹ.
Một trong những điểm nhấn của phiên thảo luận là bài báo cáo “Phun xăm thẩm mỹ: Làm đẹp sao cho an toàn?” do BSCKII. Ngô Thị Ngọc Vân, Khoa Da liễu - Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh trình bày.
Phun xăm - Xu hướng phổ biến nhưng không hoàn toàn an toàn
Phun xăm thẩm mỹ (tattoo/permanent makeup) ngày càng trở nên phổ biến, từ xăm mày, môi, mí cho đến xăm y học như che sẹo hay tạo quầng vú sau phẫu thuật. Kỹ thuật này mang lại sự tự tin và tiện lợi cho nhiều người, nhưng cũng tiềm ẩn không ít rủi ro.
BS. Ngô Thị Ngọc Vân nhấn mạnh rằng: “Phun xăm không hoàn toàn an toàn.”
Nhiều nghiên cứu quốc tế ghi nhận các biến chứng như dị ứng, viêm mạn tính, nhiễm trùng, nấm, mụn cóc phẳng, viêm mô tế bào, sẹo lồi, sẹo phì đại, hoặc biến chứng sau xóa xăm bằng laser.

Chọn mực xăm an toàn - Điều kiện then chốt
Theo BS. Vân, mực xăm là yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến phản ứng của da và mức độ an toàn. Một loại mực đạt chuẩn cần:
Có nguồn gốc rõ ràng, được chứng nhận EU REACH hoặc FDA;
Không chứa kim loại nặng (Hg, Pb, Cd, Cr, Ni);
Không chứa paraphenylenediamine (PPD) hay các chất azo giải phóng amin độc;
Kích thước hạt ổn định, tương thích sinh học cao, không gây viêm mạn tính hoặc biến màu dưới tia UV.
Quy trình vô khuẩn - Yếu tố sống còn
Đảm bảo vô khuẩn là bắt buộc trong phun xăm để tránh nhiễm trùng. Các bước phải được tuân thủ nghiêm ngặt gồm:
Rửa tay, mang găng và sát khuẩn da bằng dung dịch đạt chuẩn;
Sử dụng dụng cụ vô trùng, ưu tiên loại dùng một lần;
Phòng thủ thuật phải thiết kế theo một chiều, hạn chế lây nhiễm chéo.
BS. Vân cảnh báo: “Bất cứ thao tác nào vi phạm nguyên tắc vô khuẩn đều có thể gây hậu quả đáng tiếc.”
Xử trí biến chứng và chăm sóc sau phun xăm
Khi xuất hiện biến chứng, việc chẩn đoán sớm và điều trị đúng là tối quan trọng:
Nhiễm trùng cần được dùng kháng sinh phù hợp;
Dị ứng mực (đặc biệt với mực đỏ) có thể phải cạo da, bôi corticoid hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch;
Phản ứng u hạt (thường gặp với mực đen) có thể điều trị bằng laser hoặc thuốc bôi chuyên biệt.
Sau phun xăm, người thực hiện cần:
Giữ sạch vùng da bằng chlorhexidine hoặc NaCl 0,9%;
Tránh nước và ánh nắng trong 24 giờ đầu;
Dưỡng ẩm nhẹ nhàng, không chà xát;
Tuân thủ hướng dẫn của chuyên viên và bác sĩ da liễu.
Vai trò của bác sĩ da liễu trong phun xăm hiện đại
Phun xăm là thủ thuật thẩm mỹ có yếu tố y khoa, vì vậy sự đồng hành của bác sĩ da liễu giúp đảm bảo chỉ định đúng, lựa chọn mực phù hợp, bảo đảm vô khuẩn và xử trí kịp thời các biến chứng.
BS. Ngô Thị Ngọc Vân kết luận: “Làm đẹp an toàn cần sự phối hợp giữa người làm thẩm mỹ và bác sĩ da liễu”.
Thông điệp xuyên suốt của chuyên đề là lời nhắc nhở rõ ràng: “Đẹp thôi chưa đủ - phải đẹp an toàn”.