Khàn tiếng hậu phẫu: Nỗi ám ảnh thầm lặng

Khàn tiếng là một trong những biến chứng ít gặp sau phẫu thuật tuyến giáp. Tuy nhiên, đây lại là biến chứng ảnh hưởng rất lớn đến giao tiếp, công việc và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Nguyên nhân chủ yếu đến từ tổn thương các dây thần kinh chi phối vùng thanh quản (thần kinh quặt ngược, thần kinh thanh quản trên) gây liệt dây thanh âm; phù nề, xơ dính, co kéo các cơ do đặt nội khí quản gây mê, các thao tác kỹ thuật trong quá trình nạo vét hạch trong phẫu thuật.

 Y học cổ truyền có thể hỗ trợ, can thiệp, phục hồi tiếng nói sau phẫu thuật tuyến giáp

Theo các bác sĩ, nếu không can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí trở thành tổn thương vĩnh viễn ảnh hưởng đến giọng nói, tâm lý và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Trong YHCT, khàn tiếng sau mổ thuộc phạm vi chứng “thất âm” hoặc “á thanh”, liên quan mật thiết đến khí của tạng Phế và sự điều hòa của Tỳ, Thận. Sau phẫu thuật, người bệnh thường gặp tình trạng khí trệ, huyết ứ, phế khí hư hoặc thận âm hư, tỳ khí hư do cơ thể suy yếu làm ảnh hưởng tới khả năng dẫn truyền thần kinh và hoạt động của dây thanh âm, từ đó gây ra bệnh.

Châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, thuốc y học cổ truyền - Thức tỉnh giọng nói

Tại Khoa Y học cổ truyền - Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ áp dụng song song các phương pháp điều trị theo YHCT như: Châm cứu, xoa bóp bấm huyệt và các bài thuốc cổ phương để điều hòa khí huyết, thông kinh hoạt lạc, từ đó giúp giảm phù nề, giảm co kéo cơ, kích thích hệ thần kinh - cơ vùng họng, giúp người bệnh hồi phục giọng nói.

Theo BS. Bùi Thị Huyền Trang, “với trường hợp liệt dây thanh sau mổ tuyến giáp, nếu can thiệp bằng châm cứu và xoa bóp bấm huyệt sớm (trong vòng 1-4 tuần), khả năng phục hồi giọng nói có thể đạt tới 60 - 70%”.

Châm cứu không chỉ tác động trực tiếp đến dây thần kinh vùng thanh quản, mà còn giúp cải thiện lưu thông máu, tiêu sưng, giảm viêm, điều hoà chức năng thần kinh, giãn cơ, giảm đau, an thần từ đó giúp phục hồi các tổn thương dây thanh do liệt, phù nề, suy yếu cơ vùng thanh quản sau mổ, cải thiện khả năng rung động của dây thanh và chất lượng giọng nói.

Xoa bóp bấm huyệt giúp kích thích tuần hoàn máu và bạch huyết, thư giãn cơ vùng cổ và họng, giảm viêm sưng nề, điều hoà thần kinh, thông kinh hoạt lạc. Để điều trị khàn tiếng, việc xoa bóp bấm huyệt thường tập trung vào các huyệt đạo vùng cổ, mặt và một số huyệt ở chi trên có liên quan đến đường kinh Phế, Thận như: Thiên đột, liêm tuyền, nhân nghênh, thiên khí, hợp cốc, thái uyên, dũng tuyền.

Không chỉ dừng lại ở điều trị triệu chứng, các thầy thuốc còn kê đơn những bài thuốc cổ phương như: “Huyết phủ trục ứ thang”, “Lục vị địa hoàng hoàn” hoặc dược liệu đơn lẻ như Kha tử, Cát cánh, Gừng, Mạch môn… nhằm bồi bổ phế khí, dưỡng âm, hóa đờm, giảm kích ứng thanh quản, dịu niêm mạc họng, khám viêm. Tùy thể bệnh, người bệnh có thể bị phế khí hư, tỳ khí hư, thận âm hư hay huyết ứ sau mổ, mà hướng điều trị sẽ được gia giảm linh hoạt. Thực tế, khi điều trị bằng bài thuốc kết hợp châm cứu, thời gian phục hồi giọng nói rút ngắn rõ rệt, đặc biệt ở bệnh nhân có tổn thương dây thanh mức độ nhẹ đến trung bình.

Ngoài xoa bóp, bấm huyệt, những bài thuốc cổ phương cũng hỗ trợ rất hiệu quả trong việc điều trị khàn tiếng

Y học cổ truyền – Phương pháp hỗ trợ hiệu quả trong điều trị khàn tiếng

Đánh giá khách quan sau điều trị, người bệnh và người thân đều phản hồi tích cực về phương pháp này. Người bệnh thấy giảm cảm giác khó chịu: giảm đau họng, vướng họng, khô họng, ngứa họng. Dễ chịu hơn khi nói: cảm thấy ít gắng sức hơn khi phát âm. Tự tin hơn khi giao tiếp: khả năng giao tiếp xã hội và công việc được cải thiện. Giảm tần suất ho, hắng giọng: nếu khàn tiếng kèm theo các triệu chứng này. Người thân, bạn bè, đồng nghiệp có thể nhận thấy sự thay đổi tích cực về chất lượng giọng nói của bệnh nhân. Ở góc độ y học cũng cho thấy cải thiện và hiệu quả đáng kể.

Trong thời đại hiện đại hoá y tế, có sự kết hợp của các phương pháp điều trị bằng YHCT giúp nâng cao hiệu quả điều trị, tạo dựng niềm tin của người bệnh, từ đó nâng tầm uy tín cho Bệnh viện. Đối với những bệnh nhân bị khàn tiếng sau phẫu thuật, YHCT là cơ hội tốt để được phục hồi tiếng nói, cải thiện chất lượng cuộc sống, quay trở lại với công việc, hòa nhập cộng đồng.