Ngày 28/3, Bệnh viện Bạch Mai đã tổ chức Lễ tiễn Bệnh nhân Thay van hai lá bằng phẫu thuật nội soi ra viện. Tham dự buổi lễ có PGS.TS. Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Bệnh viện (BV) Bạch Mai; PGS.TS. Đỗ Doãn Lợi, Phó giám đốc BV; GS.TS. Phạm Minh Thông, Phó Giám đốc BV; PGS.TS. Mai Trọng Khoa, Phó Giám đốc BV; CN. Nguyễn Ngọc Hiền, Phó Giám đốc BV; GS.TS. Nguyễn Lân Việt,Viện trưởng Viện Tim Mạch Việt Nam, PGS.TS. Nguyễn Thị Bạch Yến, Phó Viện trưởng Viện Tim mạch; TS Dương Đức Hùng, Trưởng Đơn vị Phẫu thuật Tim mạch, Trưởng kíp phẫu thuật Thay van 2 lá bằng phẫu thuật nội soi; Bệnh nhân Đoàn Ngọc Thống cùng gia đình và các bác sỹ của kíp phẫu thuật…

Giảm 50% thời gian điều trị

Bệnh nhân là Đoàn Ngọc Thống, 38 tuổi, ở thôn 1, xã Quảng Phú, thành phố Thanh Hóa, phát hiện bị bệnh van 2 lá từ 2 năm nay. Sau khi tình trạng khó thở nhiều khi gắng sức nhẹ, bệnh nhân nhập Viện Tim Mạch, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng tăng áp lực động mạch phổi và suy tim. Qua thăm khám, bệnh nhân được chỉ định mổ thay van 2 lá. Đây là bệnh nhân đầu tiên trong cả nước được phẫu thuật bằng kỹ thuật mới phẫu thuật nội soi thay van 2 lá. So với kỹ thuật mổ hở thì kỹ thuật này có ưu điểm vết mổ nhỏ, nhanh liền sẹo, có tính thẩm mỹ cao, không phải cưa xương ức nên tránh được biến chứng chảy máu xương ức hay nhiễm trùng xương ức sau mổ, không phải dùng chỉ thép để khâu xương ức. Với kỹ thuật này, việc mất máu trong mổ rất ít nên không cần truyền máu. Sau mổ bệnh nhân ít đau vết mổ hơn so với mổ tim hở thông thường có cưa xương ức. Thời gian thở máy và thời gian phục hồi sau mổ ngắn. 5 ngày sau ca mổ, đến nay, bệnh nhân Đoàn Ngọc Thống đã đi lại được và ăn uống gần như bình thường. Bệnh nhân Thống tâm sự: “Phẫu thuật bằng phương pháp này thấy rất nhanh phục hồi vì bình thường tôi thấy các bệnh nhân mổ hở phải 10 ngày mới đi lại được. Lúc này tôi thấy rất thoải mái. Khi được các bác sỹ cho bết tôi là người đầu tiên được hưởng kỹ thuật mới này, tôi thấy rất phấn khởi”.

Chi phí điều trị không tăng

GS-TS Nguyễn Lân Việt- Viện Trưởng Viện Tim mạch Việt Nam cho biết, hở van hai lá một trong 5 bệnh tim phổ biến nhất được điều trị tại Viện Tim mạch Việt Nam từ năm 2002 đến nay. Bệnh này chiếm tỷ lệ cao nhất trong các bệnh van tim do thấp, thường gặp là hẹp hai lá, hở hai lá hoặc phối hợp cả hai. Các trường hợp hở hai lá nhiều có phối hợp với hẹp hai lá thường được điều trị bằng phẫu thuật thay van tim nhân tạo. Trong 11 tháng của năm 2012 Viện Tim mạch Việt Nam đã phẫu thuật 836 trường hợp. Với BN Thống được phát hiện bệnh van 2 lá từ 2 năm trước, đã điều trị nội khoa kéo dài. Đến cuối năm 2012, BN mệt, khó thở khi gắng sức, đau ngực. Đặc biệt thời gian gần đây BN khó thở nhiều hơn và phải nhập Viện Tim mạch trong tình tăng áp lực động mạch phổi, suy tim, gan to. Kết quả các xét nghiệm, chiếu, chụp, siêu âm cho thấy, BN bị hở hai lá nhiều, hẹp hai lá khít, van hai lá dày, vôi hóa nhiều ở bờ và hai mép trước, dây chằng dày, nhiều vôi rải rác dính thành mảnh, tăng áp lực động mạch phổi, suy tim nặng, nếu không phẫu thuật sớm, BN sẽ tử vong. Sau khi hội chẩn Nội, Ngoại khoa tim mạch, BN được chỉ định Phẫu thuật nội soi thay van 2 lá bằng van nhân tạo ngày 23-3. Kỹ thuật được thực hiện bằng việc rạch 2 lỗ nhỏ để đưa dụng cụ nội soi vào, 1 đường rạch rất nhỏ khác khoảng 3cm để đưa van nhân tạo vào. Ca mổ được tiến hành thuận lợi trong 3 giờ. Sau 6 tiếng rút ống niệu quản. Sau 1 ngày bệnh nhân đã có thể ngồi dậy, đi lại ăn uống bình thường. Kết quả siêu âm kiểm tra sau mổ tốt. GS- TS Lân Việt cho biết, so với kỹ thuật mổ hở ( BN phải cưa xương ức, mất nhiều máu, đau kéo dài sau phẫu thuật, nguy cơ nhiễm trùng xương ức cao...), thì Phẫu thuật nội soi có ưu điểm hơn nhiều: vết mổ nhỏ, nhanh liền sẹo, có tính thẩm mỹ cao, không phải dùng chỉ thép để khâu vết mổ, không phải cưa xương ức nên tránh được biến chứng chảy máu hay nhiễm trùng xương ức. BN không cần phải truyền máu. BN ít đau sau mổ, sức khỏe hồi phục nhanh.

GS.TS. Nguyễn Lân Việt cho biết, thời gian tới, đơn vị sẽ áp dụng rộng rãi kỹ thuật mới này. Việc ứng dụng này có hiệu quả cao nhưng chi phí không tăng. Chi phí cho ca thay van của bệnh nhân Thống chỉ khoảng trên 40 triệu đồng. Với những bệnh nhân có bảo hiểm y tế sẽ được bảo hiểm y tế thanh toán.

 Kỹ thuật nội soi thay van tim đã được nghiên cứu và triển khai tại một số nước phát triển như: Pháp, Hoa Kỳ, Đức từ năm 1997. Tại các nước đang phát triển ở châu Á có mới có vài quốc gia triển khai được kỹ thuật này như: Ấn Độ, Trung Quốc, Singapor. Còn tại Việt Nam đây là lần đầu tiên thực hiện được kỹ thuật này. Hiện bệnh van tim 2 lá chiếm tỷ lệ cao nhất trong các bệnh về van tim do thấp, thường gặp là hẹp 2 lá, nở 2 lá hoặc phối hợp cả 2. Các trường hợp hở 2 lá nhiều có phối hợp với hẹp 2 lá thường được điều trị bằng phẫu thuật thay van tim nhân tạo.

PGS.TS. Nguyễn Quốc Anh, Giám đốc Bệnh viện xúc động chia sẻ: Bệnh nhân Đoàn Ngọc Thống sẽ đi lịch sử phẫu thuật Việt Nam vì đây là trường hợp đầu tiên được phẫu thuật thay van hai lá bằng nội soi thành công tại Việt Nam. Điều đó, mở ra hướng điều trị mới cho các bệnh nhân bị các bệnh lý liên quan đến tim mạch. Kỹ thuật này có ý nghĩa nhân văn hết sức to lớn bởi nó đem lại hiệu quả giảm đau cho người bệnh, giảm số ngày nằm viện, giảm chi phí điều trị và có hiệu quả cao./.

Bài: Đỗ Hằng