Nữ bệnh nhân 45 tuổi, ở Hà Nội, sau khi bắt một con Cu li thoát khỏi cũi thì bị cắn vào bàn tay. Ngay sau khi bị cắn vài phút chị thấy tê bì đầu các ngón tay và ngón chân, sau đó đau buốt vùng bị cắn, giọng nói yếu đi hẳn, cảm giác trống ngực. Sau khi được cấp cứu và làm một số xét nghiệm, kiểm tra, rà soát các tài liệu và chẩn đoán thì các bác sỹ khẳng định bệnh nhân bị nhiễm độc sau khi bị con Cu li cắn. Đây là một trường hợp ít gặp, lần đầu tiên Trung tâm chống độc tiếp nhận. Bệnh nhân đã được điều trị, kiểm tra đánh giá, hiện sức khỏe đã hồi phục, ra viện. Hình ảnh con Cu li đã được gửi tới các chuyên gia cho thấy thuộc giống Nycticebus, họ Cu li Lorisidae, bộ linh trưởng (Primate).

Hình ảnh vết cắn trên tay bệnh nhân

Cu li là sinh vật nhìn hiền lành, dễ thương nên được nhiều người ở Việt Nam tìm về nuôi làm cảnh. Tuy nhiên, hiện loài này đã được đưa vào sách Đỏ. Cu li có tuyến nọc độc ở mặt trong hai khuỷu chân phía trước. Nọc độc phủ trên da, trên lông giúp bảo vệ nó khỏi các con côn trùng và các sinh vật bên ngoài tấn công. Cu li dùng miệng liếm nọc độc từ tuyến nọc, sau đó chải lông. Nọc độc tiết ra kết hợp với nước bọt và gây nhiễm độc thông qua nhát cắn tự vệ. Khi bị đe dọa, Cu li sẽ dơ hai chân trước lên che đầu, vừa có tác dụng bôi nọc độc lên da đầu, vừa giúp con vật liếm thêm nọc độc từ chân. Thoạt nhìn hình ảnh con Cu li có thể dễ thương, tuy nhiên các nhà khoa học đã phân tích khuôn mặt Cu li có các hình ảnh giống hình ảnh hoa văn ở đầu cổ rắn hổ mang (một dạng bắt chước về hình thái để giúp tự vệ).

Tuy còn rất ít thông tin nghiên cứu thành phần tuyến nọc độc trên người con Cu li nhưng nọc độc có bản chất protein, một số thông báo về biểu hiện nhiễm độc sau khi bị con Cu li cắn: đau buốt, đau rất nhiều so với việc cùng một con vật kích thước tương tự cắn; có biểu hiện tê bì, rối loạn cảm giác, đau đầu, buồn nôn, run rẩy, mệt mỏi khó chịu toàn thân, rối loạn đông máu. Một số trường hợp có biểu hiện dị ứng, thậm chí có phản vệ, có thể dẫn đến tử vong. Vết cắn có thể bị nhiễm trùng, hoại tử phần mềm cũng có thể gây nguy hiểm.

Cu li là loài động vật hiền lành, dễ thương nhưng có nọc độc và gây nhiễm độc qua vết cắn

BS Nguyên khuyến cáo: Với trào lưu tìm nuôi các động vật về làm thú cưng, tiếp xúc gần với một số động vật để chụp ảnh lưu niệm và giải trí, đây là một trường hợp cần cảnh báo cho tất cả chúng ta! Mọi người cần thận trọng trong việc tiếp xúc với các sinh vật trong tự nhiên, cần phải biết các nguy cơ có thể có với sức khỏe con người mà các động vật đem lại, bao gồm các bệnh lây truyền từ động vật (rất nhiều bệnh hiện nay chúng ta chưa biết và đang trở thành các dịch bệnh mới nổi), một số động vật có độc, kể cả động vật có vú cũng có độc. Cần phân biệt rõ ràng và có hành động phù hợp, động vật nào có thể được nuôi, mang về nuôi thì phải có kiểm dịch động vật và phòng bệnh, chữa bệnh với con vật để tránh lây sang người, vật nào có độc, động vật nào thuộc diện quý hiếm thì cần được bảo tồn và trả về nơi hoang dã…

Thành Dương