Tham luận và báo cáo tại hội thảo là chuyên gia cao cấp đến từ Pháp và Mỹ, thuộc chương trình giảng viên quốc tế của trường Đại học VinUni: Giáo sư, Tiến sĩ Rachel Rodgers - Chuyên gia về Rối loạn ăn uống, Giảng viên liên kết tại Trường Khoa học sức khỏe Bouvé, Đại học Northeastern, Mỹ và Giáo sư, Tiến sĩ Y khoa Bui Thanh-Huy Eric - Bác sĩ - Giáo sư Tâm thần học tại Đại học Caen Normandy, Pháp. Hội thảo không chỉ là một sự kiện y học mà còn mang đến những góc nhìn sâu sắc và các giải pháp can thiệp tiên tiến, nhấn mạnh vai trò của các liệu pháp thân - tâm - trí và sự cần thiết của công tác phòng ngừa trong cộng đồng.

PGS.TS Vũ Văn Giáp - Phó giám đốc Bệnh viện (mặc áo blue, đứng giữa) gửi lời cảm ơn và tặng quà lưu niệm cho Giáo sư Rachel Rodgers và Giáo sư Bui Thanh-Huy Eric 

Ứng dụng liệu pháp SMART: Hiệu quả vượt trội trong quản lý lo âu và sang chấn tâm lý

Mở đầu hội thảo, Giáo sư, Tiến sĩ Y khoa Bui Thanh-Huy Eric - Bác sĩ Tâm thần học tại Đại học Caen Normandy (Pháp) đã chia sẻ những kết quả ấn tượng từ việc nghiên cứu và ứng dụng chương trình SMART (Stress Management and Resiliency Training).

Giáo sư Eric nhấn mạnh, các can thiệp thân - tâm - trí như thiền định, yoga không chỉ là phương pháp bổ trợ mà có tiềm năng trở thành liệu pháp điều trị hàng đầu (first-line treatment) cho các rối loạn lo âu. Nghiên cứu so sánh của ông chỉ ra rằng chương trình SMART cho hiệu quả giảm triệu chứng lo âu tương đương với thuốc Escitalopram (một thuốc chống trầm cảm phổ biến), nhưng điểm vượt trội là có ít tác dụng phụ hơn hẳn (15% so với 79%) và tỷ lệ bệnh nhân bỏ cuộc thấp hơn.

Đặc biệt, chương trình SMART đã được điều chỉnh linh hoạt cho nhiều đối tượng đặc thù:

Với người đau buồn kéo dài (Prolonged Grief Disorder): Nghiên cứu thí điểm trên 6 bệnh nhân góa phụ cho thấy sự cải thiện rõ rệt về triệu chứng đau khổ và phản ứng sinh lý (nhịp tim) khi hồi tưởng về sang chấn.

Với sinh viên y tế - đối tượng chịu áp lực cao: SMART giúp gia tăng đáng kể sự tự tin và cảm giác tự hiệu quả (self-efficacy) trong công việc.

Tính khả thi và khả năng mở rộng: Nghiên cứu cũng chứng minh hiệu quả của SMART khi được triển khai trực tuyến qua Zoom, mở ra khả năng tiếp cận rộng rãi và dễ dàng hơn cho cộng đồng.

Giáo sư Eric kết luận: "Các can thiệp thân - tâm - trí là công cụ đầy hiệu quả. Thách thức hiện nay là cần tiếp tục nghiên cứu để thích ứng chúng với từng nhóm đối tượng cụ thể, xác định vị trí của chúng trong mô hình điều trị đa chuyên khoa và đào tạo nguồn nhân lực có thể chuyển giao các liệu pháp này đến với người bệnh".

Rối loạn ăn uống: Bức tranh toàn cảnh và giải pháp phòng ngừa từ gốc rễ

Phần thứ hai của hội thảo với bài trình bày của Giáo sư, Tiến sĩ Rachel Rodgers - Chuyên gia về Rối loạn ăn uống, Đại học Northeastern (Mỹ), đã vẽ nên bức tranh toàn diện về sự gia tăng đáng báo động của các rối loạn ăn uống trên toàn cầu, trong đó có Việt Nam.

Giáo sư Rachel Rodgers chỉ rõ, rối loạn ăn uống đang ngày càng trẻ hóa và phổ biến, trở thành nguyên nhân hàng đầu gây ra gánh nặng bệnh tật ở nhóm tuổi thanh thiếu niên.

Bài trình bày nhấn mạnh đến mô hình các yếu tố nguy cơ đa tầng:

Vi mô (Micro): Áp lực từ gia đình, bạn bè (nói về cân nặng, chế độ ăn), sự thiếu hài lòng về hình thể.

Cộng đồng (Community): Ảnh hưởng tiêu cực từ mạng xã hội (Instagram, TikTok) với những hình ảnh không thực tế, quảng cáo thực phẩm không lành mạnh và sự thiếu hụt các dịch vụ y tế chuyên sâu.

Vĩ mô (Macro): Quá trình hiện đại hóa, đô thị hóa nhanh và thậm chí là biến đổi khí hậu dẫn đến mất an ninh lương thực và các sang chấn xã hội, gián tiếp làm gia tăng nguy cơ.

Hội thảo không chỉ dừng lại ở việc chia sẻ kiến thức chuyên môn mà còn là một thông điệp mạnh mẽ: Chăm sóc sức khỏe tinh thần là nền tảng cho một cuộc sống hạnh phúc và cân bằng

Trước thực trạng này, Giáo sư Rachel Rodgers đề xuất mô hình phòng ngừa toàn diện:

1.  Phổ cập (Universal): Giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng, đặc biệt là kỹ năng sử dụng mạng xã hội lành mạnh.

2.  Chọn lọc (Selective): Can thiệp cho các nhóm nguy cơ cao (vận động viên, người mẫu, vũ công).

3.  Chỉ định (Indicated): Hỗ trợ cá nhân hóa cho những người đã có biểu hiện rối loạn.

Bà cũng nhấn mạnh vai trò then chốt của đội ngũ nhân viên công tác xã hội, điều dưỡng và các nhà giáo dục trong việc phát hiện sớm, hỗ trợ và kết nối người bệnh với dịch vụ chuyên môn, nhất là trong bối cảnh nguồn lực bác sĩ chuyên khoa còn hạn chế.

Hội thảo không chỉ dừng lại ở việc chia sẻ kiến thức chuyên môn mà còn là một thông điệp mạnh mẽ: Chăm sóc sức khỏe tinh thần là nền tảng cho một cuộc sống hạnh phúc và cân bằng. Các giải pháp từ chương trình SMART đến các chiến lược phòng ngừa rối loạn ăn uống đều hướng đến một mục tiêu chung: Trao quyền cho cộng đồng và trang bị cho họ những công cụ tự quản lý sức khỏe của chính mình.

Buổi hội thảo khép lại với những cam kết hợp tác trong tương lai, hứa hẹn sẽ đem những nghiên cứu tiên tiến nhất trên thế giới ứng dụng vào thực tiễn chăm sóc sức khỏe tâm thần tại Việt Nam, góp phần giảm bớt gánh nặng bệnh tật và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân./.