Tại sao cần thực hiện kỹ thuật này?

Thay van động mạch chủ qua ống thông là một phương pháp điều trị cho hẹp van động mạch chủ. Trong bệnh lý này, van động mạch chủ của tim trở nên dày, cứng và hẹp lại. Kết quả là van không thể mở hoàn toàn và dòng máu đi nuôi cơ thể bị giảm.

TAVR là một lựa chọn thay thế cho phẫu thuật thay van động mạch chủ mở. Những người thực hiện TAVR thường có thời gian nằm viện ngắn hơn so với những người phẫu thuật thay van động mạch chủ.

Bác sĩ có thể đề xuất TAVR nếu bạn có:

• Hẹp van động mạch chủ nặng gây ra các triệu chứng như đau ngực và khó thở.
• Van động mạch chủ bằng mô sinh học không hoạt động tốt như mong muốn.
• Mắc bệnh lý đi kèm khác như bệnh phổi hoặc bệnh thận làm cho phẫu thuật thay van tim mở quá rủi ro.

Diễn biến thủ thuật sẽ như thế nào ?

Trước thủ thuật

Nhân viên y tế sẽ đặt một đường truyền dịch vào cẳng tay hoặc cánh tay của bạn. Thuốc an thần sẽ được truyền qua đường truyền dịch. Thuốc này giúp bạn cảm thấy thư giãn, bớt lo lắng và buồn ngủ. Một số loại thuốc khác cũng có thể được đưa qua đường truyền dịch này.

Nhân viên y tế có thể cạo lông ở khu vực trên cơ thể nơi thủ thuật dự kiến được thực hiện.

Trong thủ thuật

Trong quá trình thực hiện thủ thuật, bác sĩ thay van động mạch chủ đã bị hỏng bằng một van được làm từ mô tim của bò hoặc lợn, gọi là van mô sinh học. TAVR sử dụng các vết mổ nhỏ và một ống rỗng linh hoạt gọi là ống thông để đến tim. Nó khác với phẫu thuật mở ngực để thay van động mạch chủ. Phẫu thuật này yêu cầu một vết cắt dài dọc theo ngực.

Để thực hiện TAVR, bác sĩ sẽ đưa một ống thông vào mạch máu, thường là ở khu vực động mạch đùi hoặc động mạch dưới đòn. Bác sĩ hướng dẫn ống thông đến vị trí của van động mạch chủ trong tim bằng cách sử dụng tia X hoặc các công cụ hình ảnh khác làm hướng dẫn.

Bác sĩ đưa một van mô sinh học qua ống thông và đặt nó vào vị trí của van động mạch chủ. Một quả bóng trên đầu ống thông sẽ mở rộng để ép van động mạch chủ mới vào vị trí. Một số loại van thay thế có thể tự nở rộng mà không cần sử dụng quả bóng. Bác sĩ rút ống thông ra khi van mới đã ở vị trí an toàn.

Trong quá trình TAVR, đội ngũ chăm sóc sức khỏe sẽ theo dõi bạn cẩn thận. Huyết áp, nhịp tim và nhịp thở của bạn sẽ được kiểm tra liên tục.

Sau thủ thuật

Bạn có thể qua đêm tại đơn vị chăm sóc đặc biệt (ICU) của bệnh viện để được theo dõi cẩn thận sau thủ thuật. Thời gian bạn ở lại bệnh viện sau TAVR phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Một số người thực hiện TAVR có thể xuất viện một vài ngày sau.

Trước khi bạn rời bệnh viện, đội ngũ điều trị sẽ hướng dẫn bạn cách chăm sóc các vết thương và cách theo dõi các triệu chứng nhiễm trùng. Các dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng bao gồm sốt, đau tăng và đỏ, sưng, chảy dịch hoặc mủ tại vị trí đặt ống thông.

Sau TAVR, bạn có thể được kê đơn một số loại thuốc bao gồm:

• Thuốc chống đông hoặc thuốc kháng kết tập tiểu cầu. Thuốc này giúp ngăn ngừa cục máu đông.
• Kháng sinh. Các loại thuốc này điều trị và ngăn ngừa nhiễm khuẩn.

Kiểm tra định kỳ với bác sĩ và các xét nghiệm hình ảnh cần thiết sau TAVR để đảm bảo van mới hoạt động tốt. Hãy cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ triệu chứng mới hoặc nặng hơn nào, bao gồm:

• Chóng mặt hoặc đau đầu nhiều
• Sưng mắt cá chân.
• Tăng cân đột ngột.
• Mệt mỏi nhiều khi hoạt động.
• Sưng, nóng, đỏ, đau hoặc các dấu hiệu nhiễm trùng khác tại vị trí đường vào mạch máu.

Rủi ro có thể gặp

Tất cả phẫu thuật và thủ thuật y tế đều ẩn chứa một số loại rủi ro. Các rủi ro có thể có của thay van động mạch chủ qua ống thông bao gồm: Chảy máu; Van thay thế không nằm đúng vị trí do bị trượt hoặc bị di lệch; Đột quỵ; Rối loạn nhịp tim cần đặt máy tạo nhịp vĩnh viễn; Tổn thương thận do thuốc cản quang; Nhồi máu cơ tim; Nhiễm trùng; Tử vong.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng rủi ro của đột quỵ và tử vong là tương tự giữa những người thực hiện TAVR và phẫu thuật thay van động mạch chủ.

Kết luận

Thay van động mạch chủ qua đường ống thông có thể giảm bớt triệu chứng của hẹp van động mạch chủ và cải thiện tiên lượng sống của bệnh nhân, cải thiện chất lượng cuộc sống.

Áp dụng lối sống lành mạnh là quan trọng khi bạn hồi phục sau TAVR. Những thói quen lối sống này cũng có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề tim mạch khác. Sau khi TAVR:

• Không hút thuốc.
• Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh giàu trái cây và rau quả, ít muối.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Duy trì cân nặng hợp lý.

Bạn có thể thực hiện thủ thuật này ở đâu?

Hiện nay, một số Viện, Trung tâm Tim mạch lớn tại Việt Nam đã triển khai thực hiện kỹ thuật này, một trong những đơn vị tiên phong là Viện Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai đã triển khai thường quy một cách độc lập các can thiệp thay van động mạch chủ qua đường ống thông với kết quả tốt và tỷ lệ thành công cao, ít biến chứng.

Những bệnh nhân có các yếu tố nguy cơ tim mạch hoặc đã mắc các bệnh lý tim mạch, đặc biệt là bệnh lý hẹp van động mạch chủ có thể đăng ký khám và tư vấn tại Viện Tim mạch Việt Nam - Bệnh viện Bạch Mai để được cung cấp thông tin về các phương pháp điều trị hiệu quả và phù hợp.

TS.BS. Phan Tuấn Đạt và ThS.BS. Hoàng Kim Quân