78 Đường Giải Phóng, Phường Kim Liên, Thành phố Hà Nội
1900.888.866
096.985.1616
Chịu trách nhiệm chính: PGS.TS. Đào Xuân Cơ - Giám đốc bệnh viện
Ngày đăng: 18/02/2025Một trường hợp cụ thể được ThS.BSNT Đỗ Thùy Dung (Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai) chia sẻ sẽ minh họa rõ nét cho vấn đề này.
Bé trai 4 tuổi chậm nói do tiếp xúc sớm với thiết bị điện tử
Bé trai 4 tuổi được gia đình đưa đến khám vì chậm nói. Bé là con đầu, sinh non ở tuần 36, cân nặng 2,6 kg. Hiện bé sống cùng bố mẹ và ông bà, nhưng phần lớn thời gian ở với ông bà do bố mẹ bận rộn công việc. Gia đình thừa nhận bé tiếp xúc với tivi và điện thoại từ rất sớm, thường xuyên được cho xem các thiết bị này khi ăn, chơi hoặc quấy khóc. Khi được 15 tháng tuổi, bé biết đi nhưng chưa nói được từ nào. Hai tuổi, bé chỉ nói được vài từ đơn, không ghép được từ, vốn từ hạn chế và thường im lặng trong thời gian dài. Đến khi 4 tuổi, bé vẫn nói không rõ nghĩa, thường xuyên sót âm, khó hiểu. Dù bé có thể tương tác với gia đình, chơi đồ chơi, giao tiếp cơ bản như vẫy tay, gật đầu và biết thể hiện cảm xúc khi không được đáp ứng nhu cầu nhưng gia đình vẫn lo lắng vì bé chậm ngôn ngữ hơn so với bạn cùng tuổi.
Vì vậy, gia đình quyết định đưa bé đến khám tại Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai. Qua thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán: Bé bị rối loạn ngôn ngữ diễn đạt và cần theo dõi thêm để phân biệt với các tình trạng như rối loạn phổ tự kỷ, chậm phát triển tâm thần hoặc rối loạn tăng động giảm chú ý. Hiện bé đang được trị liệu ngôn ngữ và can thiệp tâm lý, kết hợp hướng dẫn gia đình chăm sóc và quản lý hành vi của bé.
Trẻ em tiếp xúc sớm với smartphone trong thời gian dài là nguyên nhân gây chậm nói, rối loạn ngôn ngữ
Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết
TS.BS. Vũ Sơn Tùng, Trưởng phòng Sức khỏe tâm thần trẻ em và vị thành niên, Viện Sức khỏe Tâm thần - Bệnh viện Bạch Mai cho biết, chậm phát triển ngôn ngữ thường do:
- Bất thường giải phẫu, tổn thương thần kinh.
- Rối loạn phổ tự kỷ, thiếu tương tác gia đình.
- Lạm dụng thiết bị điện tử (trên 2 giờ/ngày ở trẻ 1–3 tuổi).
Các dấu hiệu cảnh báo theo độ tuổi:
Hậu quả khi không can thiệp sớm
Hơn 60% trẻ chậm ngôn ngữ không theo kịp bạn cùng lứa, dẫn đến:
- Khó khăn học tập (đọc, viết, toán cao gấp 4-6 lần).
- Tự ti, cô lập xã hội, hạn chế kỹ năng giao tiếp.
- Ảnh hưởng kéo dài đến tuổi trưởng thành.
Giải pháp từ chuyên gia
TS.BS Vũ Sơn Tùng nhấn mạnh: “Can thiệp trước 3 tuổi giúp trẻ cải thiện 25% khả năng học tập, giảm chi phí và tăng cơ hội hòa nhập”. Vì vậy, các bậc làm cha mẹ, ông bà cần:
- Hạn chế thời gian trẻ dùng thiết bị điện tử.
- Tăng tương tác trực tiếp, dạy trẻ qua trò chơi, đọc sách.
- Đưa trẻ đi khám ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường.
Tất cả trẻ em bị nghi ngờ chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ nên được chuyển đến bác sĩ chuyên khoa tâm thần, bác sĩ trị liệu ngôn ngữ, bác sĩ chuyên khoa tai mũi họng hoặc chương trình can thiệp sớm tại địa phương để đánh giá chính thức. Liệu pháp ngôn ngữ có hiệu quả đối với các rối loạn ngôn ngữ biểu đạt. Đối với trẻ em đang được điều trị bằng liệu pháp ngôn ngữ, liệu pháp do cha mẹ thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ lâm sàng có hiệu quả…
Case lâm sàng của bé trai 4 tuổi là lời cảnh tỉnh cho các gia đình về tác hại của việc lạm dụng thiết bị điện tử và tầm quan trọng của việc can thiệp sớm. Chủ động theo dõi và hỗ trợ kịp thời không chỉ giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mà còn mở ra cánh cửa tương lai tươi sáng hơn.
-------------------------------------
Nếu bạn hoặc người nhà, người thân có bé cần khám rối loạn ngôn ngữ, tự kỷ hoặc các vấn đề về sức khỏe tinh thần, muốn tư vấn cách phòng ngừa, điều trị thì có thể đến khám và tư vấn tại Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai
Địa chỉ: Cổng số 3 - Bệnh viện Bạch Mai, đường Phương Mai, phường Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội.
Diệu Hiền
