Trung tâm Bệnh Nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai đang điều trị cho một bệnh nhân nữ, 48 tuổi bị viêm màng não - nhiễm trùng huyết do não mô cầu thể cấp. Sau 4 ngày điều trị tích cực, các xét nghiệm đã âm tính với vi khuẩn não mô cầu, chỉ số xét nghiệm máu và dịch não tuỷ đã gần trở về bình thường.

PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới và các bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân

Theo lời kể của con trai, bệnh nhân sống ở TP.HCM, ngày 27/1 (28 Tết) có di chuyển bằng xe ô tô khách về Hà Nam để ăn Tết. Ngày 7/2 (tức mùng 8 Tết), bệnh nhân có biểu hiện sốt rét run liên tục, tình trạng ngày càng nặng. Tối cùng ngày, bà bắt đầu có những biểu hiện đau đầu, buồn nôn, nôn, mệt mỏi, lơ mơ, nhận thức chậm. Gia đình có đưa vào viện tại Hà Nam chụp chiếu, đánh giá, sau đó được chuyển cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai.

Trước những dấu hiện bệnh trạng người nhà cung cấp và qua thăm khám trên da có nổi những nốt ban xuất huyết hoại tử, chọc dịch não tuỷ ra chất màu vàng đục, các bác sĩ Trung tâm Bệnh Nhiệt đới nghi ngờ bệnh nhân bị viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu nên tiến hành điều trị kháng sinh đặc hiệu và khoanh vùng cách ly.

Tiếp đó, khoa Vi sinh Bệnh viện Bạch Mai soi dịch não tuỷ thấy song cầu Gram âm hình hạt cà phê và kết quả phân tích nuôi cấy, PCR đa mồi các mẫu bệnh phẩm (máu, dịch não tủy) đều dương tính với vi khuẩn não mô cầu type B nguy hiểm.

PGS.TS Cường và các bác sĩ Trung tâm Bệnh Nhiệt đới xem kết quả soi dịch não tuỷ có chứa vi khuẩn não mô cầu là song cầu Gram âm

PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới cho biết sau khi được điều trị đúng phác đồ, kịp thời, bệnh nhân tiến triển tốt hơn, hết sốt, hết đau đầu, các vết ban hoại tử ngoài da đã gần biến mất và hiện nay đã ổn định, có thể ra viện trong vài ngày tới. Những người tiếp xúc gần với bệnh nhân gồm người nhà, nhân viên y tế cũng đã được cảnh báo và uống thuốc dự phòng. Ngoài ra, Trung tâm cũng báo cho các đơn vị có liên quan như Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương, CDC Hà Nam để có biện pháp điều tra dịch tễ, ngăn chặn, phòng chống nếu xuất hiện các ổ dịch lây lan trong cộng đồng.

Nói thêm về bệnh viêm màng não do não mô cầu, PGS.TS Cường chia sẻ: Đây là bệnh do vi khuẩn gây dịch nguy hiểm nhóm B, Nesseiria meningitisis cư trú ở hầu họng gây ra, lây qua đường giọt bắn, thường xảy ra ở các khu vực đông dân cư như doanh trại bộ đội, khu tập thể, trường học… Đối tượng mắc chủ yếu là người trẻ tuổi, những người chưa có miễn dịch, tiêm phòng. Bệnh thường diễn biến nhanh gây viêm màng não, nhiễm trùng huyết, nặng hơn gây suy đa tạng và có thể tử vong.

Dịch não tuỷ bệnh nhân có màu đục

Viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu chia ra nhiều thể, thể đơn thuần cũng giống như các viêm màng não khác, tiến triển và điều trị trong khoảng 2 tuần sẽ khỏi. Đối với thể cấp, tối cấp, tiến triển nhanh trong vài ngày cùng các triệu chứng sốt cao đột ngột, đau đầu, nôn, rối loạn ý thức và đi vào hôn mê nhanh, xuất hiện những ban xuất huyết hoại tử ngoài da trong bệnh cảnh hội chứng suy thượng thận cấp, sốc và tử vong nhanh chóng. "Chọc dịch não tuỷ có màu đục. Nếu thấy bệnh nhân như vậy cảnh báo nhân viên y tế cần nghĩ ngay đến nhiễm não mô cầu", PGS. TS Cường nhấn mạnh.

Ban xuất huyết hoại tử trên da bệnh nhân

Viêm màng não do não mô cầu tỷ lệ tử vong từ 10 – 20%. Những thể nặng nhiễm trùng huyết, suy thượng thận, cấp, tối cấp có thể tử vong nhanh trong vòng 24h. Vì thế, khi phát hiện ra cần điều trị và cách ly kịp thời.

PGS. TS Cường khuyến cáo: Viêm màng não mủ do não mô cầu không phải trường hợp thường gặp, chỉ xảy ra ổ dịch lẻ tẻ, hoặc các nơi khác du nhập đến. Tuy nhiên, với tính chất tiến triển nhanh và tỷ lệ tử vong cao, nên các bệnh nhân nghi ngờ nhiễm não mô cầu cần đến các cơ sở y tế sớm để chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đồng thời, đây là bệnh có thể phòng bằng vacxin nên người dân cũng cần lưu ý đến việc tiêm phòng đầy đủ để bảo vệ tính mạng chính mình và người thân.