Tôi 39 tuổi, có bệnh viêm mũi dị ứng quanh năm. Gần đây sau một lần bị cảm nắng, tôi bị viêm mũi xoang kèm viêm phế quản dị ứng dai dẳng. Bác sĩ kê đơn cho dùng thuốc dexamethason trong 15 ngày và có thể phải dùng lâu hơn nữa nếu chưa khỏi bệnh. Tôi dùng được một tuần thì thấy đỡ, nhưng lại lo bị loãng xương do thuốc. Có cách nào để khắc phục loãng xương do dùng dexamethason không? Tôi xin cảm ơn.
Nguyễn Lệ Hà (Hà Nội)
Dexamethason là một thuốc corticoid có tác dụng chống viêm, chống dị ứng, được chỉ định điều trị trong các bệnh dị ứng da, dị ứng đường hô hấp, hen suyễn nặng, viêm khớp... Tuy nhiên, đây cũng là loại thuốc có nhiều tác dụng phụ, trong đó có gây loãng xương cho người sử dụng.
Corticoid gây loãng xương theo cơ chế: ức chế sự hình thành protein collagen gây trở ngại cho sự lắng đọng xương; giảm tái hấp thu canxi phospho ở ống thận và tăng bài tiết chúng ra ngoài; đối kháng với vitamin D, ức chế sự hấp thu canxi, hạ thấp nồng độ canxi máu; khi nồng độ canxi máu giảm thì hormon cận giáp trạng tiết ra nhiều, chuyển tricanxiphosphat không tan ở trong xương thành muối canxi tan phóng thích vào máu, làm cho mật độ xương giảm, tăng sự hủy xương.
Bạn mắc bệnh dị ứng mạn tính, lại kèm thêm yếu tố bệnh do thời tiết cộng hưởng nên phạm vi bị dị ứng rộng hơn (cả viêm mũi xoang và phế quản), vì vậy bác sĩ đã phải cho dùng dexamethason là cần thiết. Bạn nên dùng theo đúng chỉ định và tái khám đúng hẹn để có chỉ định tiếp theo. Bạn không quá lo ngại các tác dụng phụ của corticoid mà bỏ thuốc giữa chừng vì các chứng bệnh tai mũi họng và hô hấp rất dai dẳng, dùng thuốc không đủ liều, bệnh sẽ không khỏi.
Để hạn chế và khắc phục tác hại gây loãng xương của corticoid, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để chủ động bổ sung canxi và vitamin D trong khi dùng corticoid. Cần đo mật độ xương, theo dõi nguy cơ loãng xương trong quá trình dùng thuốc. Nếu thấy có các dấu hiệu bất thường phải thông báo cho bác sĩ để giảm liều (khi cần thiết). Bên cạnh đó, bạn nên tăng cường sử dụng các thực phẩm giàu vitamin D và canxi như cá, tôm, sữa, hải sản, thủy sản, trứng, gan hoặc có thể uống thêm viên bổ sung dầu cá, tăng cường các hoạt động thể lực ngoài trời, để tăng sức đề kháng và tăng cường hấp thụ vitamin D từ ánh nắng mặt trời, phòng ngừa loãng xương.
Chúc bạn thành công!
DS. Nguyễn Thanh Lâm
