Chiều tối ngày 22/1, Trung tâm Nhi Khoa và Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai liên tiếp tiếp nhận 32 bệnh nhi, hầu hết là học sinh từ 1 đến lớp 5 trường Tiểu học Phú Bình, TP Tuyên Quang, do nghi ngờ uống nhầm thuốc diệt chuột. Qua mô tả hình dáng ống siro các bệnh nhi uống có đặc điểm giống hóa chất diệt chuột Trung Quốc phổ biến với hoạt chất là fluoroacetate.

Một phụ huynh, chăm con tại Trung tâm Chống độc cho biết, con gái lớp 2 của mình có uống khoảng 1 - 2 giọt từ bạn chia cho. “Con bảo thuốc có mùi thơm như siro kẹo, nhưng khi thử uống thấy đắng nên nhổ đi”, phụ huynh này cho biết.

Một phụ huynh khác cũng chia sẻ, chiều tối khi con về nhà có biểu hiện đau bụng, có cho uống thuốc đau bụng và gặng hỏi nhưng con không nói. Cho đến khi cô giáo chủ nhiệm gọi điện thông báo, thì gia đình cũng vội vàng đưa con đi viện kiểm tra. Lúc này con mới nói có uống khoảng 2 giọt “siro hồng”.

Các bác sĩ Trung tâm Nhi khoa và Trung tâm Chống độc tập trung, tích cực cấp cứu cho 32 bệnh nhi ngộ độc thuốc diệt chuột

Về nguồn gốc hóa chất: Theo thông tin hỏi bệnh từ các trẻ, sáng ngày 21/01/2025 có một trẻ ra khỏi khuôn viên nhà trường sang đồi chè sát cạnh trường để chơi và tìm thấy một túi có chứa rất nhiều ống nhựa màu đỏ bên trong, có cả ống màu xanh, trẻ lấy một ống mang về trường và rủ một trẻ uống ngay từ cuối buổi sáng 21/01 (ngày thường các cháu vẫn có thể sang đồi chè chơi). Sau đó, các trẻ khác cũng sang đồi chè và lấy các ống này về trường. Một cháu khác kể buổi chiều có nhặt được một túi chứa nhiều ống màu hồng từ bụi cây bên trong cổng trường và lấy uống. Các trẻ chia nhau uống ở thời điểm phần lớn trong buổi chiều ngày 21/01.

Ống hóa chất diệt chuột thu được trong vụ việc

Về phạm vi vụ việc: Cho tới nay tại Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận và đang điều trị 32 trẻ tại 2 đơn vị: Trung tâm Nhi khoa và Trung tâm Chống độc. Tại Viện Nhi trung ương cũng đang điều trị 5 trẻ trong cùng vụ việc (các trẻ nhập viện ngày 21/01 và tất cả đã có kết quả xét nghiệm nước tiểu dương tính với hóa chất diệt chuột fluoroacetate từ Viện Pháp Y quốc gia).

Nhà trường cũng đã rà soát tìm các cháu nguy cơ uống cùng và hướng dẫn nhập viện. Qua làm việc trực tiếp với đại diện nhà trường, các bác sỹ được biết bên cạnh trường xảy ra sự việc còn có một trường mẫu giáo và một trường cấp 2. Các bác sỹ đã hướng dẫn nhà trường phối hợp cùng các trường bên cạnh tìm kiếm, thu gom toàn bộ các ống hóa chất diệt chuột hoặc bất cứ đồ vật, chất liệu nghi ngờ, rà soát lại các hóa chất đã và đang sử dụng hoặc đang lưu tại trường, rà soát tìm các cháu ở các trường khác có nguy cơ uống cùng và đề nghị trước mắt nhập viện tại địa phương.

Các bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai cho biết, các trẻ kể có uống ống chất lỏng màu đỏ. Đặc biệt có 7 cháu uống mức độ đáng kể, mỗi cháu từ 1/3 đến 1 ống, có triệu chứng đau đầu, nôn, chóng mặt và đây là các cháu có nguy cơ cao nhất bị ngộ độc nặng. Các trẻ còn lại uống từ 1-3 giọt. 

“Ngay khi tiếp nhận các bệnh nhi, Trung tâm Nhi khoa đã khẩn trương huy động nhân lực bác sĩ, điều dưỡng và phối hợp cùng Trung tâm Chống độc, đánh giá, phân loại bệnh nhi, đồng thời xin chỉ đạo thành lập hội đồng khoa học hội chẩn toàn bệnh viện”, TS. BS Nguyễn Thành Nam, Giám đốc Trung tâm Nhi khoa cho biết.

TS. BS Nguyễn Thành Nam, Giám đốc Trung tâm Nhi khoa và TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc thăm khám cho từng bệnh nhi

Về tình trạng các bệnh nhân và bản chất ngộ độc: Các bệnh nhi đồng loạt được khám, đánh giá, xét nghiệm, kiểm tra, bao gồm các chỉ số đánh giá về tổn thương do ngộ độc, độc chất trong nước tiểu, chụp cộng hưởng từ với các cháu có chỉ định, siêu âm tim,…theo phác đồ. Một cháu có co giật ngay tại bệnh viện. 2 cháu có tổn thương não trên phim cộng hưởng từ, một số cháu có dấu hiệu ảnh hưởng chức năng tim. Tất cả các cháu đang tỉnh táo, vẫn chơi và đều đang được theo dõi sát cũng như điều trị theo phác đồ. Các bác sỹ liên tục rà soát cố gắng không bỏ sót các nguyên nhân chất độc khác. Tiên lượng phải tùy thuộc diễn biến tiếp theo, ít nhất phải sau vài ngày đầu mới rõ.

TS. BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết: Với các đặc điểm ống chất lỏng màu đỏ như vậy, đặc điểm triệu chứng của các cháu và kết quả xét nghiệm độc chất đã có cho thấy đây là vụ ngộ độc hóa chất diệt chuột fluoroacetate/fluoroacetamide. Ngoài ra chúng tôi rất thận trọng theo dõi, đánh giá xem có các chất khác gây ngộ độc đồng thời không vì cháu đầu tiên phát hiện ra túi chứa hóa chất diệt chuột thấy có cả ống màu xanh. Fluoroacetate/fluoroacetamide là hóa chất diệt chuột có nguồn gốc từ Trung Quốc, thường ở các dạng: Ống nước nhỏ bằng nhựa hoặc thủy tinh chứa dung dịch màu hồng, dung dịch không màu, màu nâu, hoặc gói hạt gạo hồng, tất cả không có nhãn mác hoặc có thì hoàn toàn là chữ Trung Quốc. Đây là loại hóa chất diệt chuột có độc tính cực cao với thần kinh, gây co giật, hôn mê, tổn thương não nặng, tổn thương tim, viêm cơ tim cấp, suy tim cấp, loạn nhịp tim, sốc tim, cùng với biểu hiện đặc trưng là hạ can xi. Trường hợp ngộ độc nặng có thể tổn thương và suy đa tạng.

Các bệnh nhi được điều trị tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai

Hóa chất này là nguyên nhân của phần lớn các trường hợp tử vong do ngộ độc thuốc diệt chuột của những năm 1990 và đầu những năm 2000, tỷ lệ tử vong rất cao. Hóa chất này đã bị cấm ở Việt Nam nhiều năm và quay trở lại vài năm nay dưới dạng bán rong, bán trên mạng, thậm chí có thể một số có thể bán chui một số nơi.

Về khuyến cáo với các cơ quan địa phương: Trung tâm Chống độc phối hợp cùng Trung tâm Nhi khoa đã hướng dẫn đại diện nhà trường liên hệ các trường bên cạnh cùng rà soát nguy cơ còn sót các ống hóa chất diệt chuột hoặc tất cả các hóa chất khác ở trong khuôn viên nhà trường, tìm tất cả các cháu đã uống các loại ống chất lỏng trên hoặc bất kỳ hóa chất nào khác nghi ngờ và đề nghị nhập viện ngay tại địa phương trước. Đồng thời thông báo cơ quan điều tra, chính quyền để tìm nguyên nhân, nguồn gốc, đảm bảo không bỏ sót các chất độc khác và không bỏ sót các cháu khác bị ngộ độc.

Loại "siro hồng" gây ngộ độc cho các bệnh nhi

“Trung tâm Chống độc đã khám các bệnh nhân, đã có hướng dẫn khám, đánh giá, theo dõi, điều trị và sẽ phối hợp cùng Trung tâm Nhi khoa điều trị tích cực cho các bệnh nhi. Về tầm nhìn xa hơn, vụ việc này nhắc nhở chúng ta phải liên tục chủ động đảm bảo an toàn ở nhiều nơi trước các nguy cơ ngộ độc, ở đây cụ thể là vấn đề an toàn trường học trước nguy cơ các hóa chất, ví dụ hóa chất có thể tồn tại trong trường, các hóa chất bảo vệ thực vật từ đồng ruộng xung quanh, ma túy, thuốc lá mới, các cây có độc,…”. “Chỉ cách đây chưa đầy 2 tháng, đã có một vụ việc nhiều trẻ ăn hóa chất diệt chuột tại một trường mầm non tại Lai Châu vì tưởng nhầm là kẹo”. TS.BS Nguyễn Trung Nguyên nhấn mạnh.

Bài, ảnh: Nguyên Hà