Ngày đăng: 15/11/2025Tác giả: Diệu Hiền - Thế AnhNhân dịp Hội thảo Khoa học Tiêu hóa lần thứ 10, đánh dấu một thập kỷ hợp tác giữa Bệnh viện Bạch Mai và Hiệp hội Phát triển Y học Tiêu hóa Nagoya (Nhật Bản), chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với PGS.TS Nguyễn Công Long, Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa – Gan mật, Bệnh viện Bạch Mai. Ông chia sẻ những bước tiến vượt bậc trong chẩn đoán, điều trị ung thư đường tiêu hóa và đưa ra những lời khuyên “vàng” về sàng lọc sớm căn bệnh nguy hiểm này.
PV: Hội thảo khoa học Tiêu hóa lần thứ 10 mang ý nghĩa như thế nào đối với Trung tâm và ngành tiêu hóa Việt Nam?
PGS.TS Nguyễn Công Long: Đây là dấu mốc quan trọng, khẳng định chặng đường 10 năm hợp tác bền chặt, hiệu quả giữa Bệnh viện Bạch Mai và các đối tác quốc tế hàng đầu như Hiệp hội Phát triển Y học Tiêu hóa Nagoya (Nhật Bản), cùng các chuyên gia từ Thái Lan, Đài Loan. Mục tiêu của chúng tôi là xây dựng mạng lưới hợp tác, chia sẻ kiến thức, đặc biệt trong lĩnh vực phát hiện sớm và điều trị các bệnh lý ung thư đường tiêu hóa.
Với vai trò là trung tâm đầu ngành, Trung tâm Tiêu hóa & Gan mật Bạch Mai không chỉ cập nhật mà còn tiên phong ứng dụng những kỹ thuật hiện đại nhất, đồng thời đào tạo, chuyển giao cho các bệnh viện tuyến dưới trên cả nước.

PV: Xin ông chia sẻ cụ thể hơn về những bước tiến công nghệ đã được ứng dụng trong 10 năm qua?
PGS.TS Nguyễn Công Long: Thập kỷ vừa qua chứng kiến một cuộc “cách mạng” trong nội soi tiêu hóa. Chúng tôi đã làm chủ nhiều kỹ thuật hàng đầu thế giới.
Cắt tách dưới niêm mạc (ESD): Trước kia, phát hiện khối u dù nhỏ, bệnh nhân vẫn cần phẫu thuật lớn. Nay với ESD, chúng tôi có thể loại bỏ hoàn toàn ung thư giai đoạn rất sớm chỉ bằng nội soi, không cần mổ mở. Bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp này có thể coi là khỏi bệnh hoàn toàn. Kỹ thuật này đã được triển khai thường quy hơn 10 năm tại Bạch Mai.
Siêu âm nội soi (EUS): Đây là kỹ thuật đưa đầu dò siêu âm vào trong cơ thể qua ống nội soi, cho hình ảnh chi tiết vượt trội. EUS giúp xác định chính xác độ sâu xâm lấn của khối u, từ đó quyết định điều trị bằng ESD hay cần phẫu thuật.
Không chỉ chẩn đoán, EUS còn hỗ trợ can thiệp điều trị: Sinh thiết các khối u tụy ở vị trí khó; Đốt u bằng sóng cao tần; Thực hiện các kỹ thuật phức tạp như nối mật - ruột qua nội soi, giúp bệnh nhân tránh được đại phẫu.
Tích hợp Trí tuệ nhân tạo (AI):Trong tương lai gần, AI sẽ trở thành “trợ lý ảo” đắc lực trong nội soi, hỗ trợ bác sĩ nhận diện các tổn thương nhỏ, giảm thiểu tối đa nguy cơ bỏ sót ung thư sớm.
PV: Những tiến bộ này mang lại lợi ích gì cho người dân? Và đâu là lời khuyên quan trọng nhất ông muốn gửi đến cộng đồng?
PGS.TS Nguyễn Công Long: Lợi ích lớn nhất chính là tăng cơ hội chữa khỏi hoàn toàn và giúp người bệnh sống khỏe mạnh.
Điều tôi muốn nhấn mạnh là: Đừng chờ đợi triệu chứng. Khi ung thư gây ra đau bụng, sụt cân, đi ngoài ra máu… thì thường bệnh đã ở giai đoạn muộn.
Người dân cần chủ động sàng lọc:
Ung thư đại trực tràng: Mọi người, kể cả khỏe mạnh, nên nội soi đại tràng lần đầu ở tuổi 40. Đây là cách hiệu quả nhất để phát hiện sớm ung thư hoặc polyp tiền ung thư, và loại bỏ chúng trước khi hóa ác tính.
Ung thư tụy: Loại ung thư này rất nguy hiểm và khó phát hiện sớm.
Các nhóm nguy cơ cao cần tầm soát định kỳ, bao gồm: Người mới được chẩn đoán đái tháo đường; Người bị viêm tụy mạn; Người có nang tụy (đặc biệt dạng nang nhầy nhú).

PV: Trung tâm Tiêu hóa & Gan mật Bạch Mai đang đóng vai trò như thế nào trong mạng lưới y tế cả nước?
PGS.TS Nguyễn Công Long: Là tuyến cuối, mỗi ngày chúng tôi thực hiện từ 800-- 1.000 ca nội soi. Khối lượng công việc này vừa phục vụ người bệnh trên cả nước vừa tạo ra nguồn dữ liệu lớn cho nghiên cứu và đào tạo.
Chúng tôi là một trong những trung tâm đào tạo lớn nhất cả nước. Mỗi năm, hàng trăm bác sĩ và điều dưỡng từ các tỉnh thành đến học tập, thực hành và được chuyển giao các kỹ thuật hiện đại nhất. Điều này góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh trên diện rộng, giúp người dân ở địa phương có cơ hội tiếp cận y học tiên tiến mà không phải lên tuyến trung ương.
Tôi tin rằng với sự phát triển của công nghệ cùng sự chủ động của người dân trong sàng lọc, chúng ta hoàn toàn có thể giảm đáng kể gánh nặng ung thư đường tiêu hóa.
PV: Xin trân trọng cảm ơn những chia sẻ hữu ích của ông!