Trường hợp thứ nhất là bệnh nhân L.T.H (90 tuổi ở Ý Yên, Nam Định). Theo lời kể của người nhà, trưa ngày 2/9, bà ra vườn chặt cây chuối và bị đàn ông vò vẽ đốt nhiều nốt trên toàn thân, gia đình đã đưa bà vào Bệnh viện Quân Y 5, được chẩn đoán: Phản vệ độ 2 do ong đốt/ biến chứng suy đa tạng. Bệnh nhân diễn biến nặng, được chuyển đến Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai vào đêm 2/9 trong tình trạng nguy kịch: tổn thương cơ vân, tổn thương gan, rối loạn đông máu, giảm tiểu cầu, suy thận, suy tim được điều trị tích cực bao gồm các biện pháp hồi sức, lọc máu và thải độc. Qua 3 ngày điều trị bệnh nhân đã hồi phục.
Trường hợp thứ 2 là bệnh nhân N.T.N (61 tuổi ở Đông Anh, Hà Nội). Ngày 29/8, trong lúc đang đi bộ ở sân thì ông bị một bầy ong khoái tấn công, đàn ong lên tới hàng nghìn con và người dân xung quanh cho biết vài phút trước đó đàn ong đã tấn công một số người ngoài cánh đồng khiến họ phải lao xuống kênh để tránh. Người nhà phải dùng bình xịt muỗi thì mới giải cứu cho ông thoát khỏi đàn ong. Bản thân bệnh nhân là người vốn vận động chậm chạp không kịp chạy nên người vợ đã lao ra che chắn cho chồng (người vợ cũng bị đốt hơn 20 nốt và cùng nhập viện). Bệnh nhân N.T.N đã bị ong đốt gần 300 nốt trên toàn cơ thể và đã được gia đình đưa đến bệnh viện trong tình trạng nhiễm độc đang xảy ra ồ ạt: hồng cầu bị vỡ, cơ bị tổn thương ồ ạt và máu bị rối loạn rất sớm. Tuy nhiên, do được đưa đến viện sớm và điều trị tích cực: thay huyết tương, xả dịch truyền và bào niệu tích cực, lọc máu liên tục, dùng thuốc,…nên sau 1 tuần điều trị, hiện ông đã qua giai đoạn nguy kịch và đã hồi phục, xuất hiện.
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc cho biết: Trường hợp mẫu ong đốt bệnh nhân N.T.N đã được các chuyên gia sinh học xác định là ong khoái hay ong mật khổng lồ Đông Nam Á, tên khoa học là Apis dorsata. Tuy là một loài ong mật nhưng cũng độc không thua kém ong vò vẽ, ong bắp cày. Ở Việt Nam, đặc biệt ở phía Bắc, số lượng bệnh nhân bị ong đốt phải nhập viện tăng mạnh vào mùa thu với nhiều loại ong có chứa độc tố mạnh như ong vò vẽ, ong khoái, ong bắp cày…Đáng chú ý là người dân chúng ta khi lao động hay tiếp xúc trong môi trường tự nhiên thì không để ý khiến bị ong đốt với số lượng lớn, rất dễ bị nhiễm độc. Nọc độc của ong gây hại đến tất cả các cơ quan trong cơ thể, cần điều trị sớm, tích cực ngay tại y tế cơ sở. Các trường hợp diễn biến nặng cần được chuyển lên tuyến trên để can thiệp kịp thời.
Bác sĩ Nguyên khuyến cáo: Biện pháp điều trị rất đơn giản là ngay tại cộng đồng, sau khi bị ong đốt thì người dân nên nhanh chóng chủ động uống đủ nước, đặc biệt là các loại nước có chất khoáng, chất muối, nước canh, orezol và khẩn trương tới y tế cơ sở. Biện pháp điều trị quan trọng tại cơ sở là cần nhanh chóng bù đủ dịch, đủ nước và dùng thuốc lợi tiểu cho bệnh nhân. Những trường hợp nặng hơn cần đánh giá, kiểm tra, theo dõi kỹ, thay huyết tương sớm với các trường hợp hàng trăm nốt đốt nếu cần. Bác sỹ Nguyên nhấn mạnh: “Việc bù muối, bù nước cho nạn nhân ngay sau khi bị ong đốt rất quan trọng. Điều trị tích cực nhanh chóng ngay tại tuyến trước bằng cách truyền đủ dịch và cho bài niệu tích cực là yếu tố sống còn để cứu sống bệnh nhân, hạn chế khỏi các tổn thương nguy hiểm đến tính mạng và mau hồi phục”.
Lưu ý: Nếu có những biểu hiện dưới đây, cần phải đưa nạn nhân đến các cơ sở y tế càng sớm càng tốt:
Bị ong đốt nhiều nốt, thường trên 10 nốt đốt, hoặc đốt ở các vị trí “yết hầu”của đường hô hấp như vùng đầu, mặt, cổ, hoặc sau đốt kể cả một nốt nhưng có biểu hiện mẩn ngứa hoặc đỏ da, khó thở, chóng mặt hoa mắt,…
Bài, ảnh: Mai Thanh
